Smiley

. Een vrolijke titel voor een boek dat de rillingen over je rug laat kruipen. De voorkant van het boek roept al heel wat bibberingen bij de lezer op: een meisje, geschminkt als skelet kijkt je aan met een doordringende blik. Al snel blijkt dat de voorkant nog wel het meest onschuldige is van het gehele boek. Met handen en voeten word je een wereld ingetrokken vol geweld, moord en wraak.

De Mexicaanse Julia is naar Washington D.C. geïmmigreerd, waar ze al snel in aanraking komt met de gangsterbende StreetMaffia-11. Ze krijgt een relatie met bendeleider Dante, die echt naar haar luistert en haar goed lijkt te begrijpen. Julia voelt zich helemaal thuis bij haar nieuwe homies en ervaart hen als haar familie. Maar al snel ontdekt Julia dat lid zijn van een zogenaamde gang met heel wat geweld gepaard gaat. Wraakacties om respect af te dwingen bij de chavalas (leden van rivaliserende bendes) behoren tot de orde van de dag. Als al het geweld Julia op een gegeven moment echt te veel wordt, zoekt ze een uitweg. Ze wil weg, ze wil eruit. Maar al snel blijkt dat dat niet zo gemakkelijk is…

Smiley

leest als een film: de gebeurtenissen wisselen elkaar razendsnel af. Wat begint met een onschuldige vriendschap eindigt in een gevaarlijk kat-en-muisspel. De constante druk en spanning worden steeds heviger en voelbaarder voor de lezer. Ook wordt steeds duidelijker hoe grimmig het leven in een gangsterbende is. Er is geen enkele uitweg: ‘De enige manieren waarop je SM-11 kunt verlaten is de gevangenis, het ziekenhuis of de begraafplaats. Lid van SM ben je voor het leven.’ Langzaam maar zeker tonen de bendeleden hun ware gezichten en slaat Julia’s bewondering om in angst en afgrijzen. Het is huiveringwekkend en tegelijkertijd indrukwekkend hoe je als lezer samen met Julia wordt meegesleurd in een wereld waar je eigenlijk niet meer uit kunt ontsnappen.

Julia is een alledaags, Mexicaans meisje. Ze is veertien jaar, gaat naar de middelbare school en is niet veel anders dan anderen. Deze onschuld en alledaagsheid voelt voor de lezer vertrouwd en maakt het makkelijk om je in haar in te leven. Af en toe is ze wel erg naïef en is het moeilijk om je te verplaatsen in de beslissingen die ze neemt. Toch kun je Julia ook wel enigszins begrijpen. Ze snakt naar liefde en acceptatie, iets wat op haar vorige school ontbrak en ze ook bij haar thuis sinds de verhuizing en de dood van haar moeder sterk mist, maar wat ze bij haar homies in overvloed lijkt te ontvangen. De bendeleden gaan voor elkaar door het vuur, iets wat Julia zeer bewondert. Maar behalve liefde, is er ook heel veel haat tegenover ‘verraders’ en andere gangs. Wat een leuk extraatje is aan het boek, is het Spaanse taalgebruik dat in het boek voorkomt. Af en toe zijn er woorden dikgedrukt en staat er onderaan de pagina de betekenis van het woord. Normale, alledaagse woorden als chingón wat ‘geweldig’ betekent tot woorden die meer met de gangsterbende te maken hebben, als chola wat de benaming is voor een vrouwelijk bendelid. Deze extra betekenissen maken het verhaal nog wat levendiger, omdat je je wat meer kunt inleven in de plek waar het verhaal zich afspeelt, namelijk Latijns Amerika.

Wat het boek zo bijzonder maakt is dat het verhaal op waarheid is gebaseerd. Hoofdpersoon Julia heeft echt bestaan. In het echte leven heette ze Brenda Paz. Lotte Boot is zo geïnspireerd geraakt door haar levensverhaal dat ze heeft besloten Brenda’s verhaal om te zetten in een fictief verhaal. Het is imponerend hoe ze de achtergrond van de gebeurtenissen zo op papier heeft gezet dat het geloofwaardig overkomt. Op een indrukwekkende manier verweeft Lotte Boot alle heftige gebeurtenissen met elkaar tot een vloeiend en spannend verhaal met een enorme climax aan het einde.

Deze recensies is geschreven door Jedidja Stikkelorom, 15 jaar, VWO leerling van het Pascal College in Zaandam

Smiley / Lotte Boot / Uitgeverij Bertram en de Leeuw / 2013 / 256 pag. / ISBN 9789461561312