Zandkoningin
van Helen Benedict is een intrigerend verhaal over een vrouwelijke soldaat en een Irakese vrouw die een verbond sluiten waarvan ze beiden denken te profiteren. Het boek bestaat uit vier delen, die ieder verdeeld zijn in afwisselende stukken van drie perspectieven. Je volgt afwisselend Kate, Naema en een flashforward versie van Kate als zij van haar missie terugkomt.
In het eerste deel, dat Checkpoint heet, staat Kate op wacht bij een van de vele checkpoints en ontmoet ze Naema voor de eerste keer. Naema staat bij het checkpoint omdat haar vader en broertje door de Amerikanen uit hun huis zijn gehaald, zonder enige reden. Ze probeert via Kate te achterhalen hoe het met haar familie gaat. Ze vertelt Kate dat ze kan tolken voor haar als Kate uitzoekt hoe het met haar vader en broertje gaat. Kate belooft haar te helpen, maar vooral omdat ze ervoor wil zorgen dat de Irakezen niet meer bij het hek blijven staan. Kate is een van de weinige vrouwen in het leger en dit merkt ze. Na een lange, warme en saaie dag loopt Kate richting de wachttoren. Ze wordt aangevallen door twee mannelijke collega’s die haar aanranden en proberen te verkrachten. Twee andere collega’s houden hen tegen, maar Kate raakt bewusteloos van de pijn. Hierna is ze erg wantrouwig en bang en Jimmy, een van haar redders, zegt dat ze aangifte moet gaan doen, maar ze wil dit niet omdat ze weet dat er toch niets aan gedaan kan worden.
Het tweede deel, genaamd Toren, begint ermee dat Kate wordt overgeplaatst voor een andere taak. Ze moet op een wachttoren een aantal gevangenen in de gaten houden. Zodra de mannen merken dat ze bewaakt worden door een vrouwelijke soldaat worden ze opgewonden en doen ze obscene dingen. Kate probeert ze te negeren, maar dit gaat moeilijk doordat ze ook met dingen gooien, zoals stenen en hun eigen stront. Jimmy komt haar vaak opzoeken, dit vind ze fijn omdat ze dan eindelijk iemand heeft waarmee ze kan praten. Kate is een van de drie vrouwen in haar peloton en samen met Yvette besluit ze de twee collega’s die haar probeerden te verkrachten aan te geven. Ze gaan naar een vrouwelijke luitenant en die zegt dat ze zal zorgen dat de mannen krijgen wat ze verdienen. Maar het blijkt dat ook zij bang is voor de mannen, niet voor niets … want als straf worden Yvette en Kate op konvooi gestuurd.
In het derde deel, Konvooi, vertelt Kate over de angsten die ze ondergaat tijdens hun rit. Als ze op de andere basis, 500 kilometer van hun eigen basis, aangekomen zijn en bij de computers gaan kijken, slaat een mortier in. Kate vlucht eerst weg maar gaat daarna terug om Yvette te zoeken. Yvette is zwaar gewond en overlijdt later aan haar verwondingen. Kate geeft zichzelf de schuld van dit ongeluk en wordt langzaam gek van haar eigen gedachten. Ze wordt weer teruggeplaatst naar haar wachttoren en daar schiet ze uit wanhoop een gevangene neer waarna ze van de toren valt. Als ze bijkomt doet alles pijn en wordt er gezegd dat ze niet meer terug kan naar het leger.
In het laatste deel, Oorlog genaamd, ontsnapt Kate uit haar revalidatiecentrum en zoekt Jimmy op in zijn huis. Hij nodigt haar uit om hier te blijven en langzaam probeert Kate weer een normaal leven te leiden. Ondertussen moet Naema zien te overleven zonder haar vader en broertje en alleen een moeder en oma. Ze gaat iedere dag terug naar het checkpoint maar ze krijgt niet veel te horen. Als ze op een dag terugkomt, roept haar moeder haar en ze zegt dat haar oma erg ziek is. Ze gaan zo snel mogelijk naar een ziekenhuis waar haar oma overlijdt. Naema en haar moeder zijn erg verdrietig, zeker als ze horen dat haar vader en broertje allebei ook dood zijn. Het derde perspectief volgt Kate die in haar revalidatiecentrum / behandelingscentrum verblijft. Ze herkent haar ouders en haar vriend eerst niet en ze wil nergens over praten. Ze wil niet meer opgesloten zitten en besluit te ontsnappen.
Dit boek was erg prettig om te lezen. Het las vlot, het was interessant en ik kon me goed inleven. Het is zeker een aanrader voor iedereen die een snel vlotlezend boek over twee kanten van de oorlog wil lezen gezien door het perspectief van twee vrouwen.
Deze recensie is geschreven door Nicky Boesen, 16 jaar, leerling van het Blaise Pascal College in Zaandam.
Zandkoningin / Helen Benedict / vertaald door Lucy van Rooijen / Uitgeverij Artemis & co / 2011 / 316 pag. / ISBN 9789047202240