Donker en confronterend. Dat is het beeld wat je krijgt van de wereld die George Orwell schetst in het boek
1984
, een boek dat geschreven is in 1949 als een toekomstboek, maar op de een of andere manier nog steeds actueel en hernieuwd populair is. De invloed die het boek heeft gehad en misschien nog steeds heeft, kan alleen al duidelijk gemaakt worden door de manier waarop het impact heeft gehad op de Engelse taal: we hebben allemaal wel eens gehoord van de uitdrukking ‘Big Brother is watching you’. Gelukkig is deze uitspraak niet op ons van toepassing, maar hetzelfde kan niet gezegd worden over de wereld van
1984
.
Winston Smith, inwoner van het megaland Oceania en ambtenaar van het Ministerie van Waarheid, heeft als baan om oude nieuwsberichten, soms van maanden terug, aan te passen zodat ze dezelfde boodschap hebben als het heden; als Oceania oorlog krijgt met Eastasia in plaats van Eurasia, moet hij ervoor zorgen dat dat altijd al zo is geweest. Midden in een wereld waar iedereen Big Brother aanbidt valt hij er buiten door niet te geloven dat alles in zijn leven perfect is. Hij uit dit door een dagboek te kopen, iets waarvoor je zou kunnen worden vermoord. Hierin schrijft hij op dat hij denkt dat hij niet vrij is en daar valt wat voor te zeggen: bij alles wat je doet word je gefilmd en zo wordt je 24/7 gecontroleerd op opstandige gedachten. Alles kan je verraden, van kleine tics tot verdachte gezichtsuitdrukkingen.
Ik vind het een beangstigende gedachte, dat alles wat je doet bekeken wordt en je dood zou kunnen betekenen. Toen ik
1984
las werd dit gevoel nog versterkt doordat Winston zelf ook heel nuchter is onder het feit dat hij altijd in levensgevaar is. Soms denkt hij er even aan, waardoor ikzelf de hele tijd op het puntje van mijn stoel zat, wachtend op het moment dat het allemaal fout zou gaan.
Dit boek stond al een tijdje op mijn To be read-lijst en heeft me zeker niet teleurgesteld. Het is in vergelijking met andere Engelse literatuur redelijk makkelijk te lezen en de spanning blijft er goed in, waardoor het mij niet veel moeite en tijd kostte om het uit te lezen. Meer naar het einde van het boek toe waren een aantal scènes met martelingen – de beschrijving is niet heel gedetailleerd – maar ik vond het ook niet het prettigste lezen, hoewel ze een duidelijke functie hadden in het verhaal. Één minpuntje: er zit min of meer een liefdesverhaal in het boek, maar dit was heel slordig en haastig opgebouwd en ik merkte dat ik me daar af en toe flink aan stoorde. Gelukkig heeft het boek een ingenieus genoeg plot om je daarvan af te leiden.
Al met al heb ik zeer genoten van het boek, hoe het plot zich ontvouwde en de diepte van de wereld die George Orwell heeft gecreëerd. Als je een keer een ouder boek wil lezen, of een spannend boek, of een waarschuwing voor wat we in ieder geval niet willen, is
1984
het perfecte boek.
Maar onthoudt : Big Brother is watching you.
Ik heet Lisa
Warners
,
woon
in
Utrecht e
n zit in de vijfde
klas
op het Christelijk Gymnasium
. Ik lees al sinds ik
heel
klein ben. Tegenwoordig lees ik vooral veel Young Adult
fantasy
en Engelse/Nederlandse literatuur, bij voorkeur
in
het Engels. Tot mijn favorieten behoren de A Court
of
Thorns &
Roses serie
,
To
Kill
a
Mockigbird
, Tess of
the
d’Urbervilles
en
Fangirl
.
Mijn favorieten wisselen echter nogal per dag en per humeur
.
1984/George Orwell/Penguin Books/1949/336 blz./ISBN 9780141187761