Stel je voor dat er opeens een ziekte ontstaat die mensen blind maakt! Van het ene op het andere moment zie je opeens niks meer en is de wereld alleen nog maar een witte waas. Dit gebeurd in het boek De Stad der Blinden van Nobelprijswinnaar José Saramago. Willekeurig worden mensen opeens blind en het blijft niet bij een paar mensen, nee, de gehele wereld wordt binnen een korte tijd blind. Iedereen, behalve één persoon, moet overleven zonder te kunnen zien. Die ene persoon is de hoofdpersoon van dit verhaal. Ze is de vrouw van een oogarts en hij is één van de eerste slachtoffers van deze vreemde ziekte, waardoor zij getuige is van het hele verloop van de ziekte.
Dit boek is één van mijn lievelingsboeken en niet omdat het zo’n leuk boek is, maar juist omdat het een heel heftig boek is. Daarom geef ik ook maar alvast een waarschuwing voor als je het boek gaat lezen. Sommige scènes zijn ronduit barbaars en er zitten een paar zeer heftige scènes in met betrekking tot verkrachting en moord. Dit boek heeft misschien een onwerkelijke setting door de vreemde ziekte, maar ik vind dat Saramago de personages helemaal niet onwerkelijk heeft gemaakt. Ik vind dat hij heel goed de mens en de gruwelijkheden van de mens in kaart heeft gebracht in dit verhaal. Af en toe is het pijnlijk nauwkeurig hoe mensen met elkaar omgaan en hoe de wereld soms in elkaar zit.
Ik vind het een heel goed boek, omdat Saramago een hele aparte manier van schrijven heeft. Zo staan er bijvoorbeeld geen leestekens bij gesprekken en weet je alleen of er iemand anders aan het woord is als er een komma en een hoofdletter bij een zin staan. Dit zorgt er wel voor dat gesprekken soms moeilijk te volgen zijn en lees je het boek langzamer, maar daardoor lees je het boek ook wel een stuk beter.
Interessant vind ik ook dat geen enkel personage een naam heeft. Ze worden omschreven als ‘de vrouw van de oogarts’ of ‘de man met de ooglap’. Ik denk dat de personages geen namen hebben, omdat het er eigenlijk niet meer toe doet in het boek. Niemand kan elkaar zien en het leven gaat niet meer om wie je kent, maar om overleven. Door het boek heen krijg je ook steeds meer het idee dat het niet gaat om de blindheid zelf, maar dat misschien de mensen voordat ze fysiek blind werden eigenlijk al blind waren. De mensen zijn blind naar elkaar, blind tegenover henzelf of blind tegenover de wereld en de fysieke blindheid is een soort gevolg daarop.
Ik raad dit boek echt heel erg aan, omdat het een heel heftig, maar soms ook wel grappig boek is en het vooral mij vooral heel erg aan het nadenken kreeg. Het boek is mij nog heel lang bijgebleven en ik hoop dat dit bij jullie ook het geval is. Ten slotte nog een paar leuke weetjes over dit boek: het is in 2008 verfilmd en er bestaat een toneeladaptatie van. Daarnaast is er op Stad der Blinden ook een vervolg. Dit is het boek Stad der Zienden en dit boek heeft een compleet ander leesritme, maar is alsnog een echte aanrader.
Deze recensie is geschreven door Ellen Jansen. Ze heeft net haar studie Literatuurwetenschap aan de Universiteit Utrecht afgerond. Ellen woont in Leiden, maar loopt stage in Amsterdam. Ze leest eigenlijk van alles, maar haar favoriete genres zijn toch wel de dystopie, science fiction en (urban) fantasy.
De Stad der Blinden / José Saramago / Vertaling Harrie Lemmens / Meulenhoff / 329 blz / ISBN: 978 90 290 8365 2