De zeventienjarige Katie gaat bijna naar haar examenjaar, maar het ziet er naar uit dat ze dat laatste jaar moet doorstaan zonder haar beste vriendin, Esmé. Na een pijnlijk misverstand tussen de vriendinnen, lijkt het erop alsof Esmé iedereen tegen Katie op heeft gestookt. Katies moeder heeft het al druk genoeg met haar werk en als alleenstaande moeder. Daarbovenop is Katies broertje, Chris, niet het makkelijkste kind. Plots belandt haar vergeten en ooit heel mooie grootmoeder Mary midden in Katies gezin. Mary heeft Alzheimer en herinnert zich dus ook nog maar delen van het verleden. Ergens in dat verleden ligt een familiegeheim dat te maken heeft met Katies moeder en alleen Katie kan Mary helpen om het mysterie te ontrafelen.
Het boek is heel goed opgebouwd. Je ontrafelt echt het mysterie van de familie, samen met Katie. Niks wordt voor jou als lezer eerder duidelijk dan voor Katie, dus dat gaf mij in ieder geval heel erg het gevoel alsof ik echt Katie was. En het leuke aan een geheim ontrafelen is natuurlijk het steeds te weten krijgen van kleine stukjes informatie. Het is dus ook geniaal bedacht om gebruik te maken van de steeds kort terugkerende herinneringen van een Alzheimer patiënt.
In dit boek komt zowel de moeilijke als de grappige kant van dementie naar voren. Nu ik zelf werkzaam ben geweest in de ouderenzorg, besef ik me dat er soms niets anders op zit dan de humor ervan in te zien. Jenny Downham laat heel mooi zien hoe Katie en Mary het goed met elkaar kunnen vinden, puur omdat Katie zo geduldig en lief met Mary omgaat. Tuurlijk, Katie zat er soms ook wel doorheen en kon Mary dan even niet meer aan. Dat doet Downham eigenlijk het hele boek door: niks wordt geromantiseerd of overdreven. Ze laat zien dat het leven vol met tegenstrijdigheden zit en dat ieder mens zijn zwakheden heeft. Het sterke punt van de schrijfster is bij uitstek haar weergaven van conversaties. Vooral de conversaties waar Mary bij is betrokken, laten een heel levendig beeld zien van haar Alzheimer.
Voor mijn gevoel zitten er heel veel boodschappen in het boek: we moeten het taboe op Alzheimer verbreken door erover te praten met elkaar. Ook komt duidelijk naar voren dat er altijd dingen in het verleden gebeurd kunnen zijn, die mensen hebben gevormd tot wie ze nu zijn. De familie van Katie zit vol met geheimen en iedereen houdt zich ermee bezig in hoeverre het verleden opgerakeld moet worden. Is het wel goed om alles op tafel te leggen? We hebben niet voor niks het spreekwoord ‘oude koeien uit de sloot halen’. Daarnaast is er ook nog de verwarring van Katie over haar seksuele geaardheid. Katie worstelt met haar gevoelens voor meisjes en wordt daarbij onbewust geholpen door Mary, die met haar onbevangenheid en verhalen Katie over grenzen trekt, die ze nooit eerder had overschreden.
Zeker een aanrader voor de fans van het boek Voor ik doodga, waarin Jenny Downham ook al de eindigheid en grilligheid van het leven zo mooi naar voren liet komen.
Ontrafelen | Jenny Downham | Atlas Contact | 2015 | 442 pag. | ISBN 978 90 254 4651 2