“Nu moet ik goed opletten, dacht Jonathan.”
De beginzin van
Muidhond
zorgt ervoor dat ook de lezer meteen op zijn hoede is. Moet ook wel met een pedofiel als hoofdpersoon. Inge Schilperoord, forensisch psycholoog bij onder andere het Pieter Baan Centrum, zet meteen de toon in haar gedurfde debuutroman.
Jonathan, een pedofiel die bij gebrek aan bewijs is vrijgesproken van tbs, keert terug naar zijn geboortedorp om daar in te trekken bij zijn oude, eenzame moeder, met het vaste voornemen een ander, beter mens te worden. Zijn wil om het goed te doen is groot; van psychologen heeft hij oefeningen gekregen om zijn driften onder controle te krijgen. Hij maakt zijn huiswerk trouw. Maar dan raakt hij bevriend met het nieuwe buurmeisje. Raakt is het goede woord. Het overkomt hem. Hij probeert zich wel te verzetten, maar het lukt niet.
Schilperoord heeft een heel nauwkeurige, bijna zintuiglijke manier van vertellen. Ze beschrijft zowel Jonathans alledaagse ervaringen – het slenteren door de verlaten wijk met zijn hond, de hitte in het oude huisje, het kabbelende water – als Jonathans’ foute fantasieën en gedachten. Daardoor krijgen ook die gedachten iets feitelijks zoals recensent Dries Muus in Hp de Tijd stelt. “Ze horen evenzeer bij hem als wat hij ziet, hoort, voelt en ruikt.” Gaandeweg worden zijn alledaagse observaties steeds meer doordrongen van Jonathans verlangens, zodat de twee met elkaar verbonden raken. Het noodlot lijkt onontkoombaar. Jonathan is machteloos.
De schrijfster weet Jonathan als een gelaagd personage neer te zetten. Hij is geen monster maar een mens. Tijdens het lezen van de roman vergeet je soms even wat voor vreselijke dingen hij gedaan heeft of wil gaan doen omdat Jonathan echt oprecht lijkt te proberen om te veranderen. Hij is er zelf van overtuigd dat het kan. Als lezer heb je medelijden met hem en wil je in hem geloven maar ondanks alle goede voornemens schiet Jonathan uiteindelijk tekort.
Hoewel de roman knap geschreven is, kostte het me de nodige moeite om mijn aandacht bij het verhaal te houden. Mijn gedachten dwaalden regelmatig af. De vele beschrijvingen van alledaagse observaties begon me na een tijdje te vervelen. Ik moest echt mijn best doen om het boek niet weg te leggen. Ik zie wat de schrijfster probeerde te doen maar dat ging, wat mij betreft, ten koste van de leeservaring. Ondanks alles, bleef het verhaal voor mij oppervlakkig en kwam het nooit echt tot leven.
Deze recensie is geschreven door Hester Wiersema, zij studeerde Literatuurwetenschappen aan de Rijks Universiteit Groningen.
Muidhond / Inge Schilperoord / Uitgeverij Podium / 2015 / 220 pag/ / ISBN