Woorden kunnen je kwetsen, je vernederen. Ze kunnen gemeen zijn, bitter, scherp als geslepen messen. Eigenlijk zijn woorden net wapens. Dat is dan ook het uitgangspunt van het boek
Lexicon
van Max Barry.
Het verhaal draait om een sinistere organisatie, bestaande uit ‘dichters’ die zich hebben gespecialiseerd in het overtuigen van anderen met woorden. Hoewel het precieze doel van de organisatie niet helemaal duidelijk wordt in het verhaal, valt wel aan te nemen dat de organisatie vrij groot is en dat de gerekruteerden eerst naar een speciale school moeten gaan waar ze les krijgen in overtuigingskracht.
Voormalig straatschoffie Emily Ruff is zo’n gerekruteerde die zich op school al snel ontwikkelt tot een gedreven leerling. Zo ontdekt ze langzaam maar zeker niet alleen de aantrekkingskracht, maar ook de gevaren van woorden. Op een andere plek, in een andere tijd, wordt de nietsvermoedende Wil Parke ontvoerd door twee wildvreemde mannen die hem op gewelddadige manier overvallen en hem vervolgens vreemde vragen stellen. Ze vertellen hem dat hij ‘de outsider’ is en dat hij moet vluchten, omdat heel wat mensen het op zijn leven hebben gemunt.
Op het eerste gezicht lijken deze twee verhalen niets met elkaar te maken te hebben, maar naarmate het verhaal vordert, bewegen de twee verhaallijnen zich steeds dichter langs elkaar heen, totdat zich langzaam maar zeker de gruwelijke waarheid voor je ontvouwt. Het boek begint met open plekken, heel veel open plekken. Waarom moet Wil vluchten voor zijn leven? Waar brengen de mannen Wil heen? Wie is Emily en wat is haar rol in het verhaal? De vragen stapelen zich op voor de lezer en de gebeurtenissen lijken onsamenhangend, abrupt en willekeurig.
De opstapelende vragen en twijfels die je krijgt bij het lezen van het boek, zouden een reden kunnen zijn om halverwege te stoppen. Maar voor de echte doorzetter volgt er na het web van vragen de aanwezigheid van een doordachte structuur die stapje voor stapje opbouwt naar een bloedstollend slot. Naar het einde toe vallen steeds meer puzzelstukjes op hun plek en dit geeft de lezer net dat beetje extra adrenaline, die extra prikkel om de rest van het verhaal in één ruk uit te lezen.
Barry’s schrijfstijl is prettig – hoewel bolstaand van de vele vloekwoorden – en razendsnel. Het lezen van het boek is te vergelijken met het kijken naar een spannende actiefilm, zo snel wisselen de gebeurtenissen en situaties elkaar af. Af en toe bevinden er zich flashbacks in het verhaal. De overgang is soms wel erg abrupt en dat maakt het soms moeilijk om het verleden en heden van elkaar te kunnen onderscheiden. Apart daarvan voegen deze tijdsprongen echter wel wat toe. Gaandeweg wordt er een beeld gevormd van wat er zich tussen de twee verhaallijnen heeft afgespeeld en hoe deze verschillende werelden met elkaar verbonden zijn.
Samenvattend is
Lexicon
een verhaal dat zich met een enorme snelheid voortbeweegt en je af en toe bijna de adem ontneemt. Het verhaal is als een trein die alle tussenliggende haltes overslaat, maar je uiteindelijk leidt naar een eindstation dat zeker de moeite waard is.
Deze recensies is geschreven door Jedidja Stikkelorom, 15 jaar, VWO leerling van het Pascal College in Zaandam
Lexicon / Max Barry / vertaald door Inge Boesewinkel & Anne-Marieke Buijs / Uitgeverij Luitingh Sijthoff / 2014 / 432 pag. / ISBN 9789024564033