Scandinavische thrillers vallen me altijd meteen op bij boekhandels en, zoals in dit geval, op de recensielijst van De Leesfabriek. Een thriller over een high school shooting intrigeerde me meteen.
Op de achterkant van het boek wordt al vermeld dat Maja de enige overlevende van een high school shooting is én de meest gehate tiener van het land. Maja heeft het overleefd, dus dan was ze vast medeplichtig, tenminste zo redeneren de mensen in haar omgeving.
Misschien moet ik je allereerst waarschuwen voor het feit dat Maja niet de meest toegankelijke dan wel sympathieke hoofdpersoon is die je zult tegen komen. Een interessante invalshoek, maar ook een lastige. Want totdat het deel begon waarin ik de Maja van voor de shooting zag, lukte het me niet een band met haar op te bouwen waardoor het boek me niet erg greep. Het is interessant om Maja te leren kennen als gewone tiener, al bleef ik wel een afstand tot haar voelen.
De thriller speelt zich afwisselend af tijdens Maja’s hoorzitting, het verleden en Maja’s ervaringen in de gevangenis. De delen van de hoorzitting spraken me hierbij het minste aan. Veel interessanter is het om te lezen hoe Maja haar vriendje Sebastian en zijn vader Claes leert kennen. Sebastiaan is namelijk niet bepaald altijd lief. Dit heeft alles te maken met hoe Sebastiaans vader hem behandelt. Uiteraard heeft de relatie tussen Sebastian en Claes ook zijn weerslag op Maja. De relatie verandert van een happy go lucky verliefdheid in iets dat duisterder is. Maja voelt zich verscheurd, want ze weet hoe lief en leuk Sebastian kan zijn, maar ze heeft logischerwijs geen zin in Sebastians donkere kant. Toch kan of wil ze hem niet alleen laten. Ze houdt van hem en weet wat Claes en haar omgeving van haar verwachten. Naast liefde dus ook zeker sociale druk.
Meer dan genoeg redenen om Maja heel sympathiek te vinden. Toch gebeurde dat bij mij niet. Dit heeft alles te maken met de schrijfstijl van Persson Giolito. Ze heeft een afstandelijke manier van schrijven die een glazen wand tussen jou en Maja zet. Waar dit goed werkt tijdens de hoofdstukken over de hoorzitting -wat is nou meer vervreemdend dan opeens van medeplichtigheid aan meerdere moorden verdacht te worden? – werkt dit absoluut niet bij de andere delen van Maja’s verhaal. Alles wordt verteld alsof Maja vanaf een afstand naar zichzelf kijkt, ze sleept je niet haar verhaal in.
Wat welk werkt zijn alle psychologische twists. Persson Giolito weet je over alles en iedereen aan het twijfelen te brengen. Familie en vrienden van Maja en Sebastiaan hebben zo hun invloed op beide tieners waardoor heel duidelijk is dat je omgeving altijd invloed heeft op de beslissingen die je neemt. Zeker op zo’n kwetsbare leeftijd. Hoe de psyche van Maja en Sebastian werkt, komt iets minder uit de verf en is bij vlagen ongeloofwaardig.
Wat ik uiteindelijk van
In dromen lieg je niet
vind? Dat weet ik eigenlijk niet. Ik heb namelijk het idee dat ik absoluut niet weet wat er precies gebeurd is en in hoeverre Maja een betrouwbare vertelster is. Slachtoffer of medeplichtig? Wie het weet mag het zeggen.
In dromen lieg je niet
wordt herschreven tot Netflix-serie.
In dromen lieg je niet/Malin Persson Giolito/vertaling Ron Bezemer/De Geus/2018/439 blz./ISBN 978 90 445 4057 4