Ongeloofwaardig en té toevallig

De Australische

Anna Snoekstra

debuteert met de psychologische thriller Als twee druppels water. Ze beschrijft het verhaal van een jonge zwerfster die in verband wordt gebracht met de vermiste Rebecca Winter.

Snoekstra start haar verhaal met een passage in het heden. De jonge zwerfster wordt verdacht van diefstal en in een uiterste poging te voorkomen dat de agenten vingerafdrukken van haar nemen, bedenkt ze een uitvlucht die haar louter verder in de problemen kan brengen: ‘Mijn naam is Rebecca Winter. Elf jaar geleden ben ik ontvoerd.’

Vervolgens breekt Snoekstra haar verhaal in twee lijnen. Enerzijds leest de lezer mee met de onsympathieke zwerfster in 2014. Ze valt steeds dieper in haar leugen en wordt naar haar ‘ouders’ gebracht. Daar probeert ze, elf jaar na de verdwijning van Rebecca, het leven van die Rebecca voort te zetten. Ze ontmoet Rebecca’s tweelingbroertjes, Rebecca’s vroegere vriendin Lizzie en moet dealen met de dingen die Rebecca overkomt. Terwijl ze haar geheim voort probeert te zetten, wordt ze steeds verder in het nauw gedreven door agenten Malik en Andopolis. Zij willen koste wat het kost uitvinden wat er met Rebecca is gebeurd.

Tegelijkertijd maakt de lezer kennis met de échte Rebecca, het meisje dat in 2003 verdween. Snoekstra doorbreekt het verhaal van de zwerfster met flarden uit het verleden waarin ze de lezer stapje voor stapje in de richting van de verdwijning van Rebecca loodst. Langzaam kom je erachter die de puber was, hoe haar jeugd eruit zag en wat er gebeurde op de dag dat ze verdween.

Zo beschreven lijkt de plot van Als twee druppels water interessant en aantrekkelijk. Echter, daarmee is alles gezegd. Vanaf de eerste bladzijde blijkt het woord ‘ongeloofwaardig’ een understatement. Snoekstra laat talloze onrealistische soms zelfs bizarre gebeurtenissen op elkaar volgen, in de hoop een spannend verhaal met een hoog tempo te creëren. Het tegendeel wordt echter bereikt. Vrijwel direct geloof je niet dat hetgeen gebeurt zou kunnen gebeuren en neem je het verhaal van de zwerfster niet meer serieus. Helpend daarbij zijn de talloze cliché-elementen die het boek rijk is. Een zwart bestelbusje, opdringerige journalisten; het verhaal grossiert erin.

Helaas blijkt ook het gebruikte perspectief niet gunstig voor de verloop van het verhaal. Snoekstra beschrijft het verhaal in het heden vanuit het ik-perspectief. Je kijkt mee met de onsympathieke zwerfster. Vrijwel direct verlies je alle sympathie voor haar en langzaam bouw je antipathie op. Ze is onbegrijpelijk en doet dingen die menig mens af zal keuren. Gebrek aan achtergrondinformatie zorgt ervoor dat je haar op geen enkele manier kunt snappen. Aantrekkelijker is de jonge Rebecca uit 2003. Zij is een heerlijke puber en verdient in eerste instantie meer liefde. Echter, haar verhaal wordt vanuit een afstandelijk oogpunt beschreven, in de verleden tijd. Hoewel dit extra accentueert dat de gebeurtenissen gebeurd zijn en dat het tij niet meer te keren is, zorgt het tegelijkertijd voor emotionele afstand tot deze puber. De lezer kampt met een probleem: de zwerfster is een antiheld en de jonge Rebecca is emotioneel onaantastbaar.

Als twee druppels water bevat lange tijd een vrij simpel verhaal waarin de spanningssensoren van de lezer niet echt geprikkeld worden. Het onderzoek van Malik en Andopolis is in de basis interessant, maar wordt sterk onderbelicht. Het leven van de zwerfster is overdreven en ongeloofwaardig. Tegen het einde komt er – hoe kan het ook anders – de plotselinge doorbraak: ‘Ik leefde haar leven, dus…’ Vrijwel ineens lijken de agenten en ook de zwerfster te weten hoe de geschiedenis verliep en is de oplossing nabij. Met een thrillerachtig einde, waarbij de ene onverwachte wending de andere opvolgt, lijkt Snoekstra Als twee druppels water zowaar naar een interessanter niveau te kunnen tillen. Echter, het niveau ligt slechts een halve traptrede hoger. Als twee druppels water blijft bovenal een ongeloofwaardig, bij vlagen erg oppervlakkig.

Anna Snoekstra / Als twee druppels water / Vertaald door Sonja van Toorn / Uitgeverij HarperCollins Holland / 302 blz. / ISBN: 9789402717204