February 1, 2016
Emotioneel? Ja. Spannend? Nee
“Ben je klaar met de karaktermoord?”
Het onderzoek van Jeremy Cooper in
Wat ze naliet
van
T.R.Richmond
wordt al snel zo benoemd. In deze – volgens Nicci French – “ambitieuze thriller vol emotie en spanning” beschrijft Richmond via recensies, interviews en dagboekfragmenten het laatste levensjaar van Alice. Ze neemt je mee in het onderzoek van Cooper.
Op 4 februari overlijdt Alice; ze valt in het water. Vanaf dat moment lijkt dit een zelfmoordverhaal te zijn, maar haar oud docent, Jeremy Cooper, vermoedt dat er meer aan de hand is. Hij besluit zijn leven te wijden aan het onderzoek naar de ware toedracht. Was het moord of zelfmoord? Via verzamelde interviews, verhoren, dagboekfragmenten en teksten op social media probeert Cooper een beeld van Alices laatste periode te krijgen.
Wat ze naliet
valt op vanwege de compositie. Het boek bestaat volledig uit dagboekfragmenten, interviews, brieven, verhoren en recensies. Via fragmentarische beelden uit de geschiedenis krijg je een beeld van Alice en haar omgeving. Richmond sluit hierbij perfect aan zijn thematiek. Met zinnen als
“het geeft misschien een idee waar haar lichaam werd gevonden, maar waar zijn de coördinaten van haar hart?”
of
“Dit is zij niet en dit ben ik niet. Wij zijn meer dan dat”
maakt hij je duidelijk dat een mens meer is dan alleen een verzameling papieren en duidt hij op het obsessieve gedrag van Cooper. Cooper wil Alice terughalen, maar meer dan een papieren vrouw zal hij nooit krijgen. Door de fragmentarische opbouw wordt het onmogelijk Alice of een ander personage te begrijpen of van haar te houden. Alle gebeurtenissen worden beschreven in verslagen; je maakt de echte personages niet mee. Daarmee brengt Richmond het gevoel dat Alices ouders en beste vriendinnen hebben over: dit is Alice niet.
Helaas heeft deze opbouw ook een nadeel: de spanning in het verhaal ebt weg en op die manier komt de thrillerfan bedrogen uit. Vanaf het begin wil je weten wat er precies met Alice gebeurd is, maar het verhaal neemt je niet mee in die zoektocht; je bekijkt het van een afstand. Pas tegen het einde van het verhaal, na de opmerking van Luke “
ik en jij, wij weten wat er is gebeurd. Het is ons geheim”
, neemt de spanning in het verhaal toe. Wat is er met Alice gebeurd?
Wel geloof je in het verhaal van Cooper en ben je benieuwd naar Alices geschiedenis. De muzieklijstjes, de sms’jes, de boekenlijstjes en de twitterquotes lijken allemaal kleine aanwijzingen te zijn. Richmond creëert verwachtingen door bewust informatie achter te houden. Zo blijven de inhoud van het laatste sms’je van Alice aan haar moeder en de brief aan Luke lang geheim. Daarnaast wil je maar al te graag weten die de ‘Lonely Wolf’ is en welke rol de lieve Luke en de stoere Ben spelen in het verhaal.
Ondanks de missende spanning, bevat
Wat ze naliet
een verhaal waarin je, als geoefende lezer, door wilt lezen. Het drankprobleem dat Alice en haar moeder hebben, de relatie met Cooper en de verschillende berichten op social media maken het verhaal realistisch. Daarbij creëert Richmond, via de laatste emotionele blog van Megan, een weg op zijn kritiek over social media te uiten. Megan gebruikte haar blog om haar verdriet te tonen, de wereld bekritiseerde:
“Het spijt me als mijn verdriet niet genoeg is voor jullie, als het niet het juiste soort verdriet is, maar laat me nu alsjeblieft met rust.”
Hij laat zien, wat iedereen in zijn hart wel weet: dit is niet de weg. Na een onverwachte wending in de laatste hoofdstukken, sluit Richmond zijn Alice-boek af: hij sluit het boek van Cooper. In de Epiloog krijgt Alice nog eenmaal het podium en met haar woorden is de papieren vrouw een feit. Een thriller laat Richmond hier zeker niet achter, maar het verhaal verdient wel een kans.
“Ik ben Alice
Salmon
.”
Deze recensie is geschreven door Marloes Otten en Lysha Hagenbeek. Marloes Otten is docente Nederlands op een school in Meppel, waar ze les geeft aan leerlingen uit de onderbouw van de havo, de mavo en het vwo. Marloes is een echte boekenwurm: van Mulisch tot Hertmans, van Lewinsky tot Williams: je maakt haar met van alles blij.
Lysha Hagenbeek is leerlinge van Marloes Otten. Ze doet havo op CSG Dingstede in Meppel. “Ik ben verslaafd aan boekenseries”, aldus Lysha. Van misdaad tot fantasy en van romantiek tot spanning, Lysha kan zich uren met deze boeken vermaken
Wat ze naliet / T.R. Richmond / vertaling door Roelof Posthuma / Uitgeverij Ambo|Anthos / 2015 / 374 pag. / ISBN 9789041425928