“Als mijn ouders hun hersenen hadden gebruikt toen ze mijn naam kozen, had ik David geheten…”

Vanaf woord één trekt

Carmien Michels

je mee in haar nieuwe roman

Vraag het aan de bliksem

, waarin ze het leven van puber Danny verslaat. In zijn flat probeert hij te werken aan zijn toekomst. Vernieuwend, uniek, humoristisch, diepgaand en bijzonder; beter is deze coming-of-ageroman niet te beschrijven. Dit verhaal, waarin de zoektocht van een jongen naar een toekomst waarin hij zich moet onttrekken aan zijn ouders centraal staat, is de moeite van het lezen meer dan waard.

Michels start

Vraag het aan de bliksem

met een bizarre gebeurtenis. Danny woont met zijn ouders en papegaai Mao in een flat, wanneer hij Mao kwijtraakt. Al snel komt hij erachter dat hond Rocky, van de oude buurvrouw, ook vermist is. Danny gaat op zoek en ontdekt dat Rocky Mao vermoord heeft. De enige oplossing is Rocky het leven ontnemen. Deze hele situering met daarbij de bijzondere gedachtegang van Danny zorgen voor een boeiend geheel. Al snel weet je dat Danny speciaal is:

“Dankzij mij had Rocky een nieuwe missie. Hij moest vanaf nu alle benen die bij een ongeval of ontploffing waren afgerukt, naar de hemel brengen.”

Door de directe toonzetting en originele vergelijkingen als

“…maar haar adem stonk even erg als de zwerende voet van een bedelaar wanneer hij na lange tijd zijn schoen uittrekt”

krijgt het verhaal vanaf het begin een bijzondere lading. Daarbij gebruikt Michels de nodige humor:

“Het was duidelijk dat ik geen carrière als politiehond moest ambiëren, want ik rook een sterke lijfgeur, maar herkende die in de verste verte niet.”

Dan ontdekt Danny dat zijn ouders niet ‘de perfecte’ ouders zijn: ze tonen amper interesse in hem, maken veel ruzie en geven weinig om elkaar. Langzaam maakt Danny kennis met mensen om zich heen en zo vergroot hij zijn wereld. De boodschap van Hubert zet Danny’s leven op de kop:

“Zorg ervoor dat jij bepaalt hoe de wereld jou ziet, jongen, geef ze niet de kans een etiket op je te plakken dat je kleiner maakt dan je bent.”

Vanaf dat moment keert het verhaal: Danny besluit dat hij zijn eigen toekomst kan maken, hij mag niet langer afhankelijk zijn van zijn ouders. Om te kunnen ontkomen aan de wereld, gaat hij op zoek naar een baantje en hij vindt er een in Sabines restaurant. Michels ondersteunt met de structuur en haar schrijfstijl deze wending. Waar humor de boventoon voerde in het eerste deel van het verhaal, wordt het verhaal langzaam ernstiger. De bijzondere gedachtegangen van Danny blijven, maar zijn gedachten krijgen meer structuur en worden diepgaander. Ook uitspraken van andere personages ondersteunen de prachtige thematiek:

“Menselijke fouten zijn onvermijdelijk, zeker in zo’n goedlopende zaak.”

Danny probeert op allerlei manieren de perfecte jongen te worden. Zijn neefje vormt een goed voorbeeld, maar Danny kan hem niet helemaal kopiëren. Om te kunnen groeien, besluit Danny dat hij meer geld nodig heeft, en om dat voor elkaar te brengen, bedenkt hij een idioot plan. Hierdoor komt hij in aanraking met diverse oudere mensen, onder wie verzetsman René, en leert hij veel over het leven en zijn ouders.

Vraag het aan de bliksem

is niet alleen bijzonder door het unieke verhaal. Alle elementen uit het boek ondersteunen de thematiek op één of andere manier. De manier waarop Danny met zijn ouders omgaat, de gesprekken met Sabine, de ontmoeting met verzetsman René: alles helpt Danny verder. Ook alle uitspraken, gedachtegangen en vergelijkingen dragen bij aan de vorming van Danny:

“Zodra je iemands naam kent, raak je aan hem gehecht.”

Daarbij laat Michels op zeer gepaste wijze details een belangrijke rol spelen. Het begrip psychopaat, de opvallende gelijkenissen tussen de zwerver, de malloot en Danny, de ring en de stenen hebben niet alleen een figuratieve rol. Alles betekent iets.

In de slotpassages komen de steentjes, René, de ringen en Danny’s leven samen. Michels nodigt ons uit tot nadenken:

“Met verbeelding overstijgt iedereen zijn eigen nietigheid. En met grootsheidswaanzin.”

Met die woorden rondt ze

Vraagt het aan de bliksem

op een waardige manier af, maar laat ze het verhaal verder leven.

Deze recensie is geschreven door Marloes Otten. Docente Nederlands op een school in Meppel, waar ze les geeft aan leerlingen uit de onderbouw van de havo, de mavo en het vwo. Marloes is een echte boekenwurm: van Mulisch tot Hertmans, van Lewinsky tot Williams: je maakt haar met van alles blij.

Vraag het aan de bliksem/Carmien Michels/Uitgeverij Polis/2015/176 blz./ISBN 9789463100144