Omdat wij niet mogen vergeten wat we weten
Een tijdje geleden passeerde ik, bij wijze van wekelijkse uitstap, nogmaals in de Standaard Boekhandel. ‘Je vindt er meer dan je zoekt’ was op die bewuste vrijdagmiddag opnieuw van toepassing. Een hoge stapel ‘Gij nu’ van Griet Op de Beeck trok – als een verkooptechniek die werkt – onmiddellijk mijn aandacht. De verkoopster begon tegen me te praten: “Ja, Griet Op de Beeck… Niet alleen een goede schrijfster, maar volgens mij ook een goede vertelster. Elke keer als zij ergens een lezing heeft gegeven, komen de dag erna opvallend meer mensen haar boek kopen. Echt opmerkelijk!” Verbijsterd kwam de koopdrang in mij naar boven, nam ik het boek en wandelde ik naar de kassa.
“Stroop was deze man (lees: vrouw), in een wereld vol vliegen.” (Gij nu, blz. 19)
In vijftien verhalen geeft Griet Op de Beeck klein maar ook groot leed van alle leeftijden weer. Realistisch leed, waardoor ieder van ons zich op een gegeven moment ergens in de verschillende verhalen zal herkennen. Hiermee bedoel ik echter niet dat de inhoud van de verhalen voor iedereen per definitie herkenbaar zal zijn: het sterven van jouw broertje waar jij de schuld van krijgt, het in het bezit zijn van een drol in jouw handtas, het vrezen voor je dood in een vliegtuig of het overboord duwen van een man op een schip. Het zijn niet altijd de alledaagse situaties waar Op de Beeck over schrijft en waar mensen zich al dan niet in zullen herkennen. Het zijn de emoties die de personages ervaren waar ieder van ons zonder twijfel ook ooit mee te maken kreeg: de eenzaamheid van het alleen zijn, de pijn van het zijn en het verlangen om gezien te worden… maar ook, hetzij uitzonderlijk, het geluk van het vinden van – wat we noemen – een soulmate. De broosheid van geluk!
“Misschien is gemis wel het meest tastbare bewijs van geluk, moest hij toen denken, van geluk dat is geweest, weliswaar, maar evengoed demonstreert dat het bestaat, als concept.” (Gij nu, blz. 270)
In het begin van het boek kostte het me moeite: vijftien verhalen, telkens opnieuw moeten beginnen en nooit echt ‘in het verhaal komen’. In eerste instantie voelde het aan als een teleurstelling. Toch leg je het boek niet weg en blijf je verder lezen, want Op de Beeck weet de karakters op zo’n twintig bladzijden ijzersterk neer te zetten: elk personage neemt je mee, raakt je en laat je regelmatig eventjes zwijgen, nadenken en beseffen. Bovendien is het, zoals op de flaptekst staat, meer dan de droge optelsom van de afzonderlijke delen. Ondanks dat het losstaande verhalen zijn worden ze toch met elkaar verbonden door een rode draad. Één plus één is drie.
Als je het mij vraagt… Zou ik een kortverhalenbundel verkiezen boven een volledig uitgeschreven verhaal? Nee, dat beslist niet. Was het een fijne, aangename en verrassende afwisseling? Ongetwijfeld wel!
Griet Op de Beeck?
“Halle-fucking-luja,” riep een man achterin. (Gij nu, blz. 149)
Vier op vijf.
Deze recensie is geschreven door Lore Evens. Lore is 23 jaar en woont in Maaseik. Na een studie toegepaste school- en pedagogische psychologie in Antwerpen volgt zij nu een verkort traject lerarenopleiding secundair onderwijs Nederlands – geschiedenis in Leuven. Lore schrijft ook over boeken e.d. op haar eigen blog:
Gij nu / Griet Op de Beeck / Uitgeverij Prometheus / 2016 / 288 pagina’s / ISBN 978 90 446 2935 4