Dit is een puberboek op de juiste manier. Dit boek is niet het stereotiep van een de puber die op het einde van het boek opeens wél vriendjes en een leven heeft. Dit boek is wat een puber van 17 jaar heeft neergeschreven. (niet echt natuurlijk, maar in theorie had het gekund) Het gaat over een jongen die voor de zoveelste keer van school is geschopt. En het laat hem allemaal een beetje onverschillig. Hij doet zich niet ouder voor dan hij werkelijk is, maar eerder jonger omdat hij zich daar comfortabeler in voelt. Dat maakt de diepzinnige dingen die hij zegt een stuk puurder dan een puber die al denkt dat hij een 60jarige filosoof is. Ik heb een beetje medelijden met dit personage omdat hij levenslust kwijt is. Hij gaat dingen doen die hij vroeger leuk vond, maar geraakt halverwege verveeld en gaat over in een ander impulsief idee. Klinkt misschien als een zielig verhaal nu, maar je moet het lezen dan zul je voelen dat het recht naar je hart reikt, omdat deze jongen diep van binnen in iedereen wel zit of heeft gezeten.

De schrijfstijl is ook zeer opvallend. Zo begint het boek:

‘If you really want to hear about it, the first thing you’ll probably want to know is where I was born, en what my lousy childhood was like, and how my parents were occupied and all before they had me, and all that David Copperfield kind of crap, but I don’t feel like going into it. In the first place, that stuff bores me, and in the second place, my parents would have about two haemorrhages apiece if I told anything pretty personal about them.’

Hij gebruikt eigenlijk weinig variatie in zijn schrijfstijl en taalgebruik, amper vergelijkingen. Maar hij heeft het grote voordeel dat hij in spreektaal schrijft. Hij kan in herhaling vallen (hij zegt bijvoorbeeld veel: “That killed me”, omdat hij er zeer onder de indruk van was of juist geschokt) maar je kan het hem niet kwalijk nemen omdat hij het tegen je lijkt te spreken, in de plaats van dat hij een brief aan het schrijven is. Iemand die aan het woord is onderbreek je ook niet om te zeggen dat hij die uitspraak nu al vijf keer heeft gebruikt, nee, daardoor komt de emotie die hij op dat moment wil uitdrukken gewoon op een sterker naar boven. In het begin kan het wel een beetje storend zijn aangezien hij achter elke zin ‘.. and all’ lijkt te plakken, maar je geraakt er vrij snel gewend aan. Nu heb je misschien het gevoel dat dit boekje een marginaal niveau nul schrijfstijl heeft, maar dat is niet zo. Marginaal nul niveau schrijfstijl zou zijn dat je het niet kon lezen omdat er geen ritme in de zinnen zit en te lange ingewikkelde onderschikkingen en nevenschikkingen,.. maar hierin kan je niet stoppen met lezen omdat het alles behalve vermoeiend of onaangenaam is. Het sleept je mee alsof je met iemand aan het rondwandelen bent en hij een hele namiddag een gebeurtenis uit zijn leven vertelt. Daarom lijkt het me ook een goed boek voor mensen die eigenlijk niet zo graag lezen: het is dun en vlot zonder dat het een tikkeltje van zijn waarde verliest.

Ik voelde me op een nieuwe manier zeer dicht bij het hoofdpersonage, alsof hij me in vertrouwen nam om zeer persoonlijke dingen te zeggen terwijl hij zich normaal gezien nogal onverschillig en afgesloten opstelt tegenover de wereld. Ik voelde me niet een indringer in zijn hoofd, maar eerder een makker die er was om te luisteren.

Voor ons, in deze tijd, lijkt dit boekje misschien al een apart geval, maar in de periode dat het net uitkwam was het werkelijk een heel nieuw spectrum dat het opende. Zoals je uit de inleiding kan afleiden was het inderdaad de gewoonte om zoals in David Copperfield of Jane Eyre eerst langzaam op te bouwen, de situatie te schetsen, enzovoort. Maar hij valt het hier gewoon meteen met de deur in huis, en dat moest in die tijd een echte schok teweeg hebben gebracht. Dat vind ik wel leuk aan dit boekje, dat het uit het niets een nieuwe verhaalstijl heeft ontwikkeld. Het is zo’n dun simpel boekje, dat een deel van de schrijverswereld en vele puberharten heeft veroverd. Zoals de kleine David die de reus Goliath heeft overwonnen.

The Catcher in the Rye / J.D. Salinger / Penguin Publ. / verschenen 1951 – Uitgave 2010 / 192 pag. / ISBN 9780241950425