De aanbevelingen op mijn boek beloven nogal wat. Volgens vijf Italiaanse kranten is

Sofia draagt altijd zwart

‘de beste Italiaanse roman van 2012’ en op de achterkant prijkt het citaat: ‘Dit boek is perfect’. Vol hooggespannen verwachtingen liet ik me dan ook meevaren in het coming-of-age verhaal over het roerige leven van Sofia Muratore.

In

Sofia draagt altijd zwart

doorloop je als lezer verschillende levensfases van Sofia, startend met haar jeugd. Ze heeft geen gemakkelijke thuissituatie. Er zijn spanningen in het huwelijk van haar ouders en haar moeder lijdt aan depressies. Wel heeft ze een goede vriend die tijdelijk bij haar en haar ouders woont en samen met hem en een grote mate van fantasie gaat ze op in hun zeemansspel. Het lijkt een onbezorgde tijd maar al snel merk je als lezer dat het sterke fundament van deze vriendschap de teleurstellingen in het dagelijkse leven maar moeilijk overtreffen.

Het is knap hoe Paolo Cognetti Sofia in haar rol als volwassene laat groeien. De kindertijd maakt plaats voor een onrustige periode als tiener waarin nu ook een rebelse, brutale kant van Sofia zichtbaar wordt. Ze is kwetsbaar en blijft dat tot in haar twintiger jaren. Ze heeft sociale contacten in de vorm van huisgenoten en vluchtige relaties maar ondanks de aanwezigheid van deze mensen krijg je het gevoel dat ze alleen is. De zoektocht naar een passende manier om haar leven in te vullen en haar idealen als actrice vorm te geven lopen veelal op weinig uit, op enkele lichtpuntjes na.

Als lezer probeer je Sofia te doorgronden. Je wil weten hoe ze in elkaar steekt, wat ze denkt en hoe ze zich voelt maar het is lastig om dat direct uit de tekst te halen. Haar emoties blijken uit haar acties. Hoewel je dus niet heel veel informatie van Sofia zelf krijgt weet Cognetti het verhaal boeiend te houden door de manier waarop hij andere personages gebruikt om Sofia beter te leren kennen. Ieder hoofdstuk wordt verteld vanuit het perspectief van een ander personage. Je komt veel te weten over deze mensen. Hun verhalen zijn interessant, geven verdieping maar roepen tegelijkertijd vragen op. Al deze situaties geven vorm aan het verhaal en spelen stuk voor stuk een belangrijke rol in de keuzes die Sofia maakt en het levenspad dat daaruit volgt.

Of het boek perfect is? Die beoordeling laat ik graag over aan de lezers zelf. Wel vond ik het boek zeker de moeite waard. De situaties die worden beschreven zijn schrijnend, af en toe verwarrend maar op sommige momenten ook erg herkenbaar. Het is fijn je in te kunnen leven in de personages, hun leven te volgen en het idee te hebben dat je steeds dichterbij de kern van een persoon komt.

Deze recensie is geschreven door Irene Koster, afgestudeerd journalist, (web)redacteur en professioneel tekstschrijver.

Sofia draagt altijd zwart / Paolo Cognetti / vertaald door Patty Crone en Yond Boeke / Uitgeverij Atheneum Polak & van Gennep / 2013 / 224 pag. / ISBN 9789025300005