‘Lolita, licht van mijn leven, vuur van mijn lendenen.’

Ik moet een jaar of vijftien geweest zijn, de eerste keer dat ik het boek van mijn vaders boekenplank haalde. Ik kwam niet verder dan de eerste twaalf pagina’s – saai, langdradig en vooral onbegrijpelijk. Een jaar lang bleef het boek mij daarna aanstaren vanaf die boekenplank, totdat ik hem wederom in mijn handen nam. En dat is geen verkeerde keuze geweest. Nu, vijf jaar later, heb ik

Lolita

herlezen. Waar ik eerst niet doorheen kon komen, is voor mij nu een literair en groots meesterwerk. Het is een boek waarop ieder aspirant-schrijver jaloers zal zijn en na het lezen ervan, zou wensen dat er op zijn identiteitskaart ‘Vladimir Nabokov’ staat.

Humbert Humbert wordt zijn leven lang geteisterd door een diep en verborgen verlangen, het verlangen naar nimfijnen. Een nimfijn is vaak niet het mooiste meisje van de klas, het is vooral een uniek meisje. Tussen de negen en veertien jaar oud, met een betoverende uitstraling. Als Humbert, woonachtig in Parijs, de zaak van zijn oom moet overnemen in de Verenigde Staten, huurt hij een kamer bij een hospita en diens dochter, de mooiste nimfijn die hij ooit heeft gezien: Lolita. Humbert wordt verliefd, smoorverliefd, maar weet het verborgen te houden door te trouwen met de hospita. Als zij plots overlijdt, twijfelt Humbert Humbert geen moment. Hij ziet zijn kans schoon en vertrekt, samen met Lolita. Een weerzinwekkende roadtrip door de Verenigde Staten is het gevolg.

Ondanks dat het verhaal soms onnodig wordt opgerekt weet Nabokov de spanning erin te houden. Niet alleen door de roadtrip, die veel weg heeft van een spannende vlucht, ook door de relatie tussen Lolita en Humbert. De relatie is bijzonder en zeker niet alledaags en menig mens zou de relatie afkeuren of ervan walgen. Maar ondanks de walging blijft de lezer nieuwsgierig, zowel naar de gevoelens van Humbert als naar de beleving van de bijzondere Lolita.

Als Humbert Humbert op een gegeven moment op zoek moet naar Lolita, die van hem weggelopen is, betrap je jezelf erop dat je hoopt dat ze weer zullen samenkomen. De wrede man en het jonge meisje. Even schrik je van je eigen gedachten en zal je het boek van je wegleggen. Voor korte tijd, want

Lolita

is een boek dat je niet kan weerstaan. Nabokov laat je in de huid kruipen van Humbert Humbert, met hem meeleven en met hem meevoelen. Meeleven met een ‘monster’ is moeilijk voor een schrijver, maar Nabokov krijgt het, subtiel en bijna onbewust, voor elkaar.

Lolita

is geen boek om bij te ontspannen, om naast het zwembad met een cocktail in het zonnetje te lezen. Het is een boek om je over te verbazen en met aandacht te lezen. Ondanks dat de lezer een zin vaker dan één keer zal moeten lezen om hem te begrijpen, zitten er literaire hoogstandjes tussen. Dat wat Marilyn Monroe onder de vrouwen is, zijn de zinnen van Nabokov onder de literatuur. Nabokov noemt het zelf een ‘fantasierijke prozastijl’ wat al blijkt uit het beginstuk: ‘Lolita, licht van mijn lendenen, vuur van mijn leven. Mijn zonde, mijn ziel.’

Misschien kom jij ook niet verder dan de twaalf pagina’s, de eerste keer dat je het boek openslaat. Dat is helemaal niet erg. Ik weet zeker dat er een dag komt waarop je over dit boek zal praten en het, net als ik, met ontzag zal doen.

Deze recensie is geschreven door Pim Lammers, 20 jaar, student Politicolgie aan de Universiteit van Amsterdam. Pim won in 2013 WriteNow Amsterdam!

Lolita / Vladimir Nabokov / vertaald door / Uitgeverij Omega Boek / 1e uitgave 1959 / 329 pag. / ISBN 90 6057 418 4