Eens in de zoveel tijd kom je een auteur tegen wiens boeken zo’n heerlijke diepgang hebben, dat je ze eindeloos kan blijven (her)lezen. Voor mij is Floortje Zwigtman zo’n auteur. Haar boeken kruipen onder je huid. Niet alleen bestaan zwart en wit in haar boeken alleen om eindeloze gradaties in het grijs aan te brengen (no pun intended), ze gaan ook nog eens over jonge mensen – anders dan de meeste Literatuur van Nederlandse bodem. Ik heb dan ook reikhalzend uitgekeken naar haar nieuwste boek –
Vlam
, het eerste deel van wat een trilogie moet worden.
Roxanne Tron is de 18-jarige dochter van Dux Tron – de onbetwiste dicator van het eiland Chimeria. Zoals de meeste tieners houdt ze van provoceren – vooral door veel (verboden) buitenlandse muziek te luisteren. Maar Roxanne Tron is ook de volwassen vrouw, die terug is in Chimeria, waar ze sinds de revolutie, en de dood van haar ouders, niet meer geweest is. Deze twee tijdslijnen roepen meteen spanning op – wat is er gebeurd? Enerzijds leren we Roxanne het meisje kennen. Naïef, maar zonder kwade bedoelingen, is ze het product van een beschermd leven. Dan leert ze Christian Duse kennen. Zijn familie behoort niet tot de politieke machtshebbers – en net als vele anderen probeert hij de onderdukking van het Tron-regime zoveel mogelijk te negeren. In plaats daarvan stort hij zich op zijn strips – en op de muziek van de band met zijn broer Rafael, zussen Una en Marina en vriend Chaim. Mischien tegen beter weten in, kan Christian Roxanne niets weigeren en haar naïeve enthousiasme over hun muziek trekt de familie Duse een wereld van gevaar, veraad en leugens in. Onbedoeld gooit Roxanne hun leven overhoop – en het zal nooit meer hetzelfde zijn. Tegelijkertijd staat volwassen Roxanne voor een keuze. Kan ze haar zorgeloze leven in de VS voortzetten als Roxanne Immaculata, of moet ze als Roxanne Tron de ware gebeurtenissen achterhalen die leidden tot de dood van haar ouders, én die van Rafaël Duse?
Floortje stelt niet teleur. Haar boek is een complex web van verhoudingen en halve waarheden. Roxanne denkt alles te weten, maar het is al snel duidelijk dat zij het leven van de Duses niet kán begrijpen – want een verplichte bodyguard is niet hetzelfde als een leven in angst, met Engelen die mensen doen verdwijnen na een verkeerde opmerking. Maar niet alleen Roxanne en Christian komen aan het woord. Roxannes moeder Angelica toont hoe een dictator-regime ontstaat vanuit een waar idealisme, hoe ze werkelijk geloven hun volk te behoeden tegen het kwaad van de buitenwereld. Maar hoe doe je dat als zelfs je eigen zoon Amerikaanse films en muziek binnensmokkelt, en het ultieme compliment dat een Chimeriaanse jongere aan iets kan geven, is zeggen dat het
werelds
is? Tot slot vertelt Cookie, de Engel die Roxanne moet beveiligen, met haar verhaal hoe Engelen ontstaan.
Floortje weet dit alles zo magistraal te beschrijven, dat je soms hoopt dat het regime tóch kan blijven bestaan – hoewel je weet dat het al gevallen is. Dan komt Christian aan het woord – en ben je blij dat je weet dat het regime spoedig zal vallen. Het enige minpuntje zijn de (zeldzame) anglicismen. Hoewel ze een functie vervullen in het verhaal, wat ik kan waarderen, vond ik ze vooral afleiden omdat ze doen denken aan een slechte vertaling, gevolgd door de realisatie dat het een oorspronkelijk Nederlands boek is. Toch blijft dit boek een absolute aanrader. De spanning zit er vanaf het begin in, en dit boek eindigt lang vóór het de antwoorden heeft gegeven waar je op hoopt. Er is maar één ding te doen – wachten op het volgende deel. En Floortje Zwigtman kennende zou dat wel even kunnen duren.