“Het gaat er niet om waar je nu bent, (…). Het is nog lang niet voorbij.”

Hoe ga je verder als je alles verloren hebt? Dat lijkt het uitgangspunt geweest te zijn van de nieuwste roman van Kees van Beijnum. In

De Offers

lees je wat mensen doen om in een vijandige wereld te overleven, je leest over de offers die ze daarvoor moeten brengen voor zichzelf of voor iemand van wie ze houden en de wil om door te gaan, ondanks alles.

De roman van Van Beijnum speelt zich af in Japan, 1946. Vlak na het einde van de Tweede Wereldoorlog als de Japanners de oorlog verloren hebben. Centraal staat het Tokio Tribunaal, waar de grootste Japanse oorlogsmisdadigers terechtstaan. Een tribunaal dat vergelijkbaar is met het proces van Neurenberg in Duitsland waar de kopstukken van het Nazi regime werden berecht.

Van Beijnum laat in deze roman afwisselend drie personages aan het woord. Allereerst de Nederlander Rem Brink. Hij is een van de rechters van het tribunaal. Brink, getrouwd en vader van drie kinderen, probeert zo goed mogelijk zijn weg te vinden te midden van intrige, machtsspelletjes en allianties die rond het internationale tribunaal een rol spelen. Afgesneden van zijn oude leven in Nederland probeert Brink het Japan van voor en na de oorlog te begrijpen.

Tijdens zijn verblijf in Tokio leert hij de Japanse sopraan Michiko kennen. Een getalenteerd meisje van eenvoudige komaf dat haar huis en familie heeft verloren bij de bombardementen op de hoofdstad en die droomt van een leven als zangeres in het westen. Het derde personage in de roman is de neef van Michiko, Hideki, die als soldaat heeft meegevochten in de verloren oorlog in China. Als een kwetsbaar vogeltje keert hij terug naar Japan met zware verwondingen waaronder een lam been en een geblakerd gezicht. Niemand kijkt naar hem om en zelfs het kleine beetje geld dat hij heeft wordt hem afgestolen. Was hij daarvoor een trotse soldaat in het onoverwinnelijke Japanse leger, nu is hij niets meer.

De drie personages in de roman belichten verschillende posities in de Japanse maatschappij van na de oorlog. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan de rol van overwinnaar en verliezer, dader en slachtoffer. Zo is Hideki zowel dader als slachtoffer van de oorlog. Van Beijnum weet door de verschillende perspectieven de relaties en verhoudingen tussen de verschillende personages goed te beschrijven. Zo leer je ieder personage goed kennen.

Hoewel ik onder de indruk ben van de constructie van de roman, ben ik iets minder te spreken over de verhaallijn van

De offers

zelf. Ik vond het geheel nogal voorspelbaar en soms wat ongeloofwaardig. Vooral het liefdesverhaal dat in de roman zit verweven, wist me niet te overtuigen. Daarnaast vond ik het jammer dat Michiko, wat mij betreft het interessantste personage uit de roman, zo weinig spreektijd kreeg. Je leest voornamelijk uit het perspectief van Brink en Hideki.

Het enigszins optimistische einde komt uiteindelijk als een verrassing, maar geeft

De offers

net dat zetje waardoor de roman niet in zwaarmoedigheid blijft hangen. Aan alles komt een einde, zo ook aan ellende. De meer dan 500 pagina’s tellende roman van Van Beijnum vergt wat doorzettingsvermogen van de lezer, maar is uiteindelijk de moeite waard.

Deze recensie is geschreven door Hester Wiersema, student Literatuurwetenschappen aan de Rijks Universiteit Groningen.

De offers / Kees van Beijnum / Uitgeverij De Bezige Bij / 2014 / 544 pag. / ISBN 9789023487586