November 3, 2011

In

Het leven is vurrukkulluk

volgen we verschillende personages op hun pad. Zo is er Mees, die probeert Panda zijn bed in te krijgen maar die absoluut geen vaste relatie wil. Samen met zijn vriend Boelie werkt hij aan een musical, maar daarvan is Panda niet onder de indruk. Een oude, enigszins seniele man loopt achter de twee vrienden en Panda en als hij naast hen komt zitten op het bankje besluiten ze hem neer te slaan en hem te beroven. Intussen heeft Boelie een interview met een journalist, waarin geen van beide ook maar een poging doet om de echte Boelie weer te geven, waarna Boelie meegaat naar het huis van de journalist. Daar ontmoet hij diens vrouw, Etta, een gebroken persoon.  Hij probeert haar te verleiden en breekt met haar in bij de buren. Hij heeft haar bijna in bed als de buren thuiskomen. Verder spelen de oude man, Tjeerd, die hem wil helpen, en Rosa, de toiletjuffrouw ook nog een rol. Aan het eind vindt er nog een feest plaats waarin alle karakters op een manier een rol spelen.

Aan de ene kant is dit boek van 50 jaar geleden verassend actueel. Jongeren waarin het leven draait om seks en feesten zie je nog steeds overal, net als volwassenen die te snel zijn getrouwd en achterblijven met het gevoel zichzelf onderweg verloren te hebben en mannen die hun werk afraffelen om op tijd thuis te zijn voor de voetbalwedstrijd. Aan de andere kant zijn er ook dingen niet meer zo herkenbaar, maar dit zit vooral in subtiliteiten van het gedrag.

Het taalgebruik vind ik even tweeledig. Aan de ene kant staan er prachtige zinnen in het boek, zoals

…zilvren draden van zwijgen die zich steeds meer door het goud van hun levensavond begonnen te weven.

Aan de andere kant is het taalgebruik soms wat ouderwets, zoals

retirade

voor openbaar toilet. Dit vond ik jammer, want daardoor gaan sommige woordspelingen een beetje verloren. Als Campert bijvoorbeeld

waterjuffer

gebruikt voor toiletjuffrouw, blijft hij geheel in de chique stijl van de

retirade

. Maar ik weet op zo’n moment niet goed of dit door hem verzonnen is of dat dit toen gewoon was.

Tot slot zijn lijken de verhaallijnen soms nogal willekeurig, hoewel alles uiteindelijk met elkaar verbonden is. Bij sommige stukjes vroeg ik me een beetje af wat dit nou toevoegde aan het verhaal of wat de schrijver er nou precies mee bedoelde. Wat dat betreft zet dit boek je wel aan het denken, maar het werkt soms ook verwarrend.

Aan het einde van het verhaal bleef er een beetje een verdrietig gevoel hangen; de titel is dan ook cynisch. De insteek van Camperts personages is niet bepaald positief te noemen. Geen van hen gelooft nog echt in het bestaan of de waarde van liefde en relaties. Toch voel je dat ze allemaal ergens iets missen, naar mijn idee precies datgene dat ze proberen te ontlopen: liefde en relaties die dieper gaan dan samen feesten. Campert weet deze sfeer heel goed te creëren, met aan de ene kant een overlap tussen de personages, maar aan de andere kant een subtiel verschil tussen elk van hen.

Kortom,

Het leven is vurrukkuluk

is tegelijk ouderwets en hedendaags. Doordat het taalgebruik wat ouderwets was, verdwenen sommige woordgrapjes of werden ze juist wat over-the-top. Campert weet wel een hele sterke sfeer te creëren, met subtiele verschillen voor verschillende personages. De vorm van het verhaal is geheel anders dan we gewend zijn, met niet één verhaal, maar verschillende lijnen die onderling gelinkt zijn. Alles bij elkaar geeft dit een boek dat zeker anders is dan de meesten. Moet iedereen het lezen? Nee, dat denk ik niet. Sommigen zullen dit echt helemaal niets vinden. Maar ik moedig iedereen aan die na deze recensie de uitdaging aan wil gaan het boek te lezen en zelf een mening te vormen!