August 29, 2018

Vakantie, zo besloot ik dit jaar, is voor het lezen van dikke boeken. Om dat voornemen waar te maken begon ik als eerste met Hier ben ik van Jonathan Safran Foer. Een aantal vakanties geleden las ik Extreem luid en ongelofelijk dichtbij en dat werd direct een van mijn favorieten. De verwachtingen voor Hier ben ik waren dan ook hooggespannen.

Hier ben ik draait om de familie Bloch, die langzaam uit elkaar valt, maar tegelijkertijd ook weer dichterbij elkaar komt. De familie Bloch bestaat uit Jacob en Julia en hun kinderen Sam, Max en Benjy. Dan zijn er nog Jacobs ouders Irv en Deborah en de door de kinderen ‘overopa’ genoemde Isaac. Isaac is vanuit Israël naar Amerika gekomen en is joods. Het joodse geloof en de verbondenheid daarmee is dan ook een belangrijk vraagstuk in de roman en voor Jacob zelf.

Hier ben ik is een heerlijk boek, maar je moet er wel bij opletten. Foer verweeft verhaallijnen op een ingenieuze wijze met elkaar. Hij maakt tijdsprongen en laat tijd af en toe overlappen. Dat maakt het lezen leuk en uitdagend, maar je bent er daarom wel een tijdje mee bezig. Gelukkig maar, want eerlijk gezegd wilde ik dat helemaal niet en bracht ik het liefst zoveel mogelijk tijd door met het verhaal.

Het cyclische heeft nog een ander voordeel, namelijk dat je een gebeurtenis elke keer met nieuwe informatie kan bekijken. Dat maakt het boek gelaagd, omdat het ook van invloed is op hoe je als lezer naar de personages kijkt. Daar komt nog bij dat Foer allerlei soorten conversaties (chats, sms’jes, WhatsApp-gesprekken) en geschreven teksten van de personages zelf in het verhaal verwerkt. Het is daardoor een rijke roman die je op allerlei manieren inzicht verschaft in de karakters en tegelijkertijd weet te verrassen met de opvallende conversatievormen die op gevoerd worden.

En hoewel het boek serieuze onderwerpen behandelt, valt er genoeg humor terug te vinden. Hoewel Max, Sam en Benjy misschien overdreven bijdehand zijn voor hun leeftijd, zorgen hun droge opmerkingen wel voor hilarische momenten. En als Foer het avondritueel van Jacob en Julia beschrijft en het heeft over alle crèmes en dergelijken die ze nodig hebben, gebruikt hij de volledige productnamen, wat mij bijna in de lach deed schieten omdat al die namen zo duidelijk de schone schijn van het perfecte leventje op moeten houden.

Tijdens het lezen van Hier ben ik, heb ik er zeker nog niet alles uitgehaald wat erin zit. Van alle verwijzingen naar zowel cultuur als politiek zullen me er vast een aantal ontgaan zijn. Het is daarom een boek waarvan ik zeker weet dat ik het over een tijdje zal herlezen.

Hier ben ik/ Jonathan Safran Foer/ vertaald door Garda Baardman en Tjadine Stheeman/ Uitgeverij Ambo Anthos/ 2016/ 639 blz./ ISBN: 9789041422873

Door dit boek heb ik een ontdekking gedaan: Salman Rushdie (1947) is een genie. Nu ben ik niet bepaald de eerste die dit doorheeft….