PAAZ, Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis. Logisch! Weet ik best! Gedurende mijn maatschappelijke stage bij patiëntenvervoer ben ik vaak genoeg langs die trap in ons streekziekenhuis gelopen. Duidelijk was het allemaal voor me. Tenminste, dat dacht ik….Tot ik begon te lezen in PAAZ. Het boek heeft een tijdlang op m’n nachtkastje gelegen met af en toe een verplaatsing terug naar de kastplank om even later weer terug bij af op m’n nachtkastje te belanden… Ergens vond ik het spannend om te beginnen. Onduidelijk wat dat precies was. Misschien wel m’n ogen willen sluiten voor dat wat er echt aan het einde van die trap afspeelde. Best makkelijk en aantrekkelijk is het om je niet te verdiepen in onderwerpen waarvan je weet dat ze je aanspreken en daardoor mogelijk zwaar zullen vallen. Minder makkelijk is het om je moed bij elkaar te rapen en gewoon te beginnen en geconfronteerd te worden met een werkelijkheid die je liever niet kent. PAAZ dus.

Emma, succesvolle redacteur, wordt op een dag onverwachts via de huisarts en een psychiatrisch spoedteam opgenomen op de PAAZ. Allemaal niet nodig vind zij. Ze is niet ziek. Heeft geen hulp nodig. Dood wil ze wel, maar dat is een normale gedachte waar ze de afgelopen jaren niet eens meer aandacht aan besteedt. Het is er bij gaan horen. Doodswens past in het rijtje van woede, angst, verdriet, geluk en alle andere normale zaken waar je door het dagelijks leven mee geconfronteerd wordt. Echter, langzamerhand weten de hulpverleners haar te kraken en te pellen…

“En ik breek. Ik klap dubbel in de stoel en schok onbedaarlijk met elke snik die door mij heen scheurt. Ineens voel ik hoe ik me werkelijk voel. Niet somber, niet depressief, niet gewoon een beetje sneu of wat emotioneel, niets van alles wat ik er de afgelopen weken overheen wist te projecteren. Ik ben kapot. Neergehaald. Uiteengereten. Een rafelige open wond die mijn ziel splijt en mij van binnenuit vernietigt. Ik bloed dood. Het is alleen nog maar een kwestie van tijd.”

In het boek leren we hoe al het personeel van de afdeling zijn uiterste best doet Emma te helpen; pillen, creatieve therapie, gespreksgroepen, persoonlijke gesprekken en wandelingetjes, de gesprekken met medepatiënten in de tuin… We ervaren door Emma’s ogen hoe zij opgevangen wordt en net zo hard weer de maatschappij in wordt gegooid. De rauwe emoties die hierbij komen kijken worden niet achterwege gelaten.

Door de korte en vlot geschreven hoofdstukken in de ik-vorm had ik af en toe het idee een dagboek te lezen. Niet een dagboek geordend op data, dagen of tijdstippen, maar gebaseerd op fragmenten en beschrijvingen van belangrijke belevenissen. Het verband lijkt soms te ontbreken, wat het lezen lastiger en onoverzichtelijker maakt, maar uiteindelijk volg je een rode draad in het verhaal. Af en toe waren voor mij de sprongen en wisselingen teveel aanwezig en te ongeorganiseerd wat ertoe leidde dat ik mijn motivatie het boek weer open te slaan enkele keren opnieuw heb moeten opkrikken. Waar ik van onder de indruk ben is hoe het verhaal toch blijft plakken en hoe ik de grappige, mooie of emotionele momenten kan terughalen alsof ik ze daadwerkelijk van mij zijn. Waarschijnlijk komt dit door de pure vorm van schrijven. De pure manier waarop emoties worden blootgelegd en waarop gesprekken worden gevoerd. De manier waarop je als lezer de gedachten van Emma kan volgen. Knap gedaan!

Myrthe van der Meer is op 2 januari 2015 op bezoek geweest in het
waar zij door Theo Maassen is geïnterviewd over haar meerdere opnames op de PAAZ. Zij is gediagnosticeerd met manische depressiviteit en het syndroom van Asperger en is na haar eerste opname, waar ‘PAAZ’ op is gebaseerd, nog meerdere malen opgenomen geweest. Zelf omschrijft ze haar bezoek aan het programma als ‘terugkeer naar de PAAZ’.

Deze recensie is geschreven door Merijn Brinkman. Mijn motto: hoe je het ook wendt of keert, lezen is fijn en delen wat je leest is nog fijner. Ik werk als timmerman en heb  ’s avonds genoeg uurtjes over om lekker te lezen en mooie recensies te schrijven.

Andere passies: sporten, films, trompetspelen, teksten schrijven en erop uitgaan met vrienden. Stoeien met m’n broertjes is misschien wel het leukste wat er is!

PAAZ/Myrthe van der Meer/The House of Books/2012/352 blz./ISBN:978 90443 4752 4