April 4, 2018

Toen ik een roman van Tracy Chevalier op de snoeplijst zag staan én dit verhaal ook nog eens over Mary Anning ging, wist ik dat dit mijn boek was. Mary Anning is een Engelse fossielenzoekster die pas postuum volwaardige erkenning kreeg voor het baanbrekende werk dat ze gedaan had. Mary is degene geweest die het eerste bijna volledig intacte skelet van een ichtyosaurus vond. In Engeland wordt ze de vrouw met het hondje genoemd en na het lezen van deze roman weet ik eindelijk waarom, maar dat ga ik hier natuurlijk niet spoilen.

Het verhaal van Mary wordt deels door haarzelf verteld, deels door Elizabeth Philpot, een verzamelaarster van fossiele vissen. Dit geeft een mooi beeld van hoe Mary zichzelf ziet en hoe ze door anderen wordt gezien.

Wanneer de roman begint verhuizen Elizabeth en haar zusters, allen ongehuwd, naar Lyme Regis. Haar broer gaat namelijk trouwen, dus moeten de zussen verhuizen. Elizabeth is een fervent fossielenzoekster en komt op het strand Mary tegen. Ondanks het leeftijdsverschil sluiten ze vriendschap en jagen samen op fossielen. De vondsten die ze doen roepen vragen op over de schepping. Vragen die Elizabeth en Mary onrustig maken, maar die ze eigenlijk nergens kunnen stellen. Want Gods creatie is immers perfect en Hij zou nooit een gemaakte diersoort laten verdwijnen. Gelukkig is er de National Geographic Society waar enkele ruimdenkendere mannen lid van zijn, die hun vragen delen.

Het knappe aan deze roman vind ik dat de sfeer en de omgangsnormen zo echt worden neergezet. Soms zat ik me echt enorm te ergeren aan de superieure houding van de mannen, die alle eer opeisen voor de vondsten van Mary. Mary wordt betaald voor haar werk, maar het is natuurlijk onmogelijk dat ze in de wetenschappelijke artikelen genoemd zal worden, want ze is immers ‘maar’ een vrouw.

Toch heeft Mary ook te maken met een negatieve houding van andere vrouwen. Wat ze voor werk doet is onbetamelijk en samenwerken met mannen leidt tot de nodige roddels. Ook Elizabeth is geschokt dat Mary zonder chaperonne op pad gaat en brengt hier verandering in. Elizabeth voelt zich intellectueel ook zeker de meerdere van Mary, wat tot een grote ruzie leidt, die het einde van hun vriendschap in lijkt te luidden. In alle eerlijkheid is Elizabeth een snobistisch, betweterige dame, die zich soms kwetsbaar toont en sympathiek is, maar me op andere momenten met de ogen liet rollen vanwege haar houding.

Mary is veel makkelijker om van te houden. Ze neemt het leven zoals het komt en is een doorzetter. Natuurlijk wanhoopt ze soms en op die momenten beschrijft Chevalier haar prachtig kwetsbaar. Ik had graag meer gelezen vanuit Mary’s perspectief.

Al met al getuigt het van een enorm sterk karakter, dat Mary toch altijd haar eigen weg is blijven volgen en dat wordt door Chevalier prachtig neergezet. Een mooie hommage aan een intrigerende en belangrijke vrouw.

Opmerkelijke schepsels/Tracy Chevalier/vertaling Miebeth van Horn en Elvira Veenings/Uitgeverij Orlando/2017