Lieke Marsmans debuut draait om Ida, die worstelt met zichzelf en de wereld. Hoewel ze uiteindelijk vooral bezig is met haar eigen plaats in die wereld en de machteloosheid die ze ervaart wanneer ze nadenkt over de klimaatproblematiek. Ida is een denker en dat weet ze zelf ook, maar het is wel iets waar ze zich aan stoort. Zo loopt ze bijvoorbeeld stage bij een stuwdam waarbij ze niets doet en slechts rapporten schrijft. Daardoor blijft Ida gevangen in de theorie en maakt ze niet de overstap naar de praktijk. Ida is dus vooral bezig met haar eigen gedachten en ideeën en begint daarmee ook haar vriendin Robin steeds meer van haar te vervreemden.

Marsmans roman is kort en bevat veel wit. Voor je het weet ben je erdoorheen. Het boek zelf heeft gelukkig wel diepgang. Niet zozeer wat betreft het verhaal, daar had Marsman wat mij betreft nog dieper mogen gaan, maar wel qua vorm. Het tegenovergestelde van een mens bevat namelijk ook gedichten en essays die door Marsman in eerste instantie op haar blog zijn gepubliceerd. Omdat ik dit wist voordat ik het boek ging lezen, riep dat interessante vragen op over in hoeverre hoofdpersonages en werken tot op zekere hoogte autobiografisch zijn. Een ander effect dat de menging van genres heeft, is dat je allerlei soorten inkijkjes in Ida’s gedachten krijgt. Er zijn bijvoorbeeld opsommingen terug te vinden waarin allerlei flarden van gedachten van Ida terugkomen. Deze unieke manier van vertellen voelt verfrissend aan.

Het verhaal is interessant, maar had, zoals ik al aangaf, dieper kunnen gaan. We krijgen alleen Ida’s leefwereld te zien en die vliegt voorbij. Er is niet echt sprake van karakterontwikkeling, behalve dan dat Ida steeds verder verstrikt raakt in haar angsten. De roman werkt toe naar een apocalyptische scène waarbij je je als lezer afvraagt hoe je die precies moet interpreteren: is Ida ingestort of moeten we het letterlijk nemen? Antwoorden op deze vragen krijgt de lezer niet, net zoals Ida geen antwoorden vindt op de klimaatproblematiek.

Ik kijk uit naar Marsmans volgende roman. Wel hoop ik dat die wat dikker zal zijn dan Het tegenovergestelde van een mens, want dan kunnen alle ideeën nog net iets bevredigender uitgewerkt worden. Haar debuut is echter zeker een aanrader; het zet je ondanks de beperkte diepgang namelijk wel aan het denken over thema’s als klimaatproblematiek en daarnaast is het een boeiend experiment met verschillende vertelstijlen.

Het tegenovergestelde van een mens/ Lieke Marsman/ Atlas Contact/ 2017/ 176 blz./ ISBN: 9789025446345