February 8, 2018

Alleen al de kaft van deze roman deed me watertanden. De prachtige vormgeving maakt nieuwsgierig en laat meteen al zien dat dit een boek met een duistere inslag is. Na het lezen van de roman vallen meer details in de tekening op en weet je ook waar ze precies voor staan.

Maak kennis met Henry Drax, harpoenier, walvisvaarder, onmens en moordenaar. Niet iemand die je in het echt ooit tegen zou willen komen, maar als slechterik en een van de hoofdpersonen in de roman doet hij het geweldig. McGuire beschrijft Drax tot in detail, van zijn uiterlijk tot zijn geur. Zó gedetailleerd dat de rotte walm van de man bijna van de pagina’s afkomt.

Patrick Sumner, een voormalig legerarts, zoekt een nieuwe baan. Kieskeurig is hij niet. Zolang het maar wat geld opbrengt en hij zo ver mogelijk weg kan van Engeland en, als het even kan, zo ver mogelijk weg van zichzelf. Dat Sumner een man is met veel innerlijke demonen is meteen duidelijk. McGuire geeft echter maar langzaam en mondjesmaat prijs waarom Sumner zo getroebleerd is.

Drax en Sumner komen op dezelfde walvisvaarder terecht. Sumner weet meteen wat Drax voor man is. Drax weet dat Sumner het weet en maalt daar niet om.

Eenmaal aangekomen bij de Poolcirkel -inmiddels zijn de nodige onsmakelijke perikelen de revue gepasseerd- gaat het pas echt mis aan boord. Zonder te veel te willen spoilen, naast de verhaallijnen van Drax en Sumner speelt nog een andere onfrisse verhaallijn. Hierin spelen de kapitein van het schip en de reder de hoofdrol.

Dat McGuire alle verschillende verhaallijnen toch overzichtelijk weet te houden is echt een kunst. En net wanneer je denkt dat je weet hoe een verhaallijn zich zal ontwikkelen gaat McGuire een hele andere kant op. De afwisselingen van de verhaallijnen zorgt ervoor dat je door wilt blijven lezen. Heden en verleden worden kunstig afgewisseld. Een tapijt van in elkaar grijpende gebeurtenissen ontvouwt zich voor je ogen.

Qua schrijfstijl doet McGuire me denken aan een ruwere versie van Dickens. Zijn schrijfstijl is rijk en gedetailleerd waardoor je het boek niet alleen leest maar ook voor je ziet en proeft. Grote verschil met Dickens is dat je geen moment krijgt om op adem te komen. Kleine pockets van hoop of geluk zijn er niet. Alles is doffe ellende. Maar wat een prachtig beschreven ellende! En, mocht je ooit nog aspiraties in die richting hebben, na het lezen van deze roman kan ook jij een walvis vangen en verwerken. In theorie. Zo gedetailleerd is Het Noordwater.

Geen enkele van de personages in deze roman zou je tegen willen komen en toch waardeer ik ze. Drax omdat hij in en in slecht is. Niks geen gezeur met een zachtere kant. Nee, soms zijn mensen alleen maar slecht. Gewoon omdat dat hun natuur is en ze er zin in hebben. Niks excuses zoeken voor je slechtheid, maar er van genieten. Drax is de meest overtuigende slechterik die ik ooit tegen ben gekomen.

Sumner is op het oog een tegenpool van Drax. In vergelijking tot Drax een man die altijd op de vlucht is en niet blij met wie hij is. Toch weet McGuire het gevoel op te roepen dat ook Sumner een man is bij wie het duister noot ver weg is. Iemand die net zo makkelijk tot een man als Drax kan verworden wanneer dat nodig is. Een intrigerende man.

Voor mij is dit een ideaal herfst- en winterboek. Wanneer buiten de wind om het huis giert en een vlaag tocht langs je enkels strijkt, waan je je zo aan boord van de Volunteer (over ironie gesproken) of in een van de tochtige tenten op het poolijs. Genieten!

Het Noordwater/IanMcGuire/vertaling Luud Dorresteyn en Otto Biersma/Cargo/2017/317 blz./ ISBN 9789023481720