February 17, 2017

De Nederlandse schrijfster Marieke Nijkamp heeft dit debuut in het Engels geschreven. Op zich al heel bijzonder, maar ‘This is where it ends’ belande ook op de New York Times bestsellerlijst. Nijkamp liet zich inspireren door een schietpartij in 2012 op een school in Connecticut waarbij achtentwintig doden vielen. Voor het schrijven van dit verhaal heeft ze veel onderzoek gedaan, zoals onderzoeksrapporten lezen, noodoproepen beluisteren en met betrokkenen spreken.

Marieke Nijkamp is actief lid van de We Need Diverse Books-beweging en oprichter van DiversifYA.

10:00

De directeur van Opportunity High School beëindigt haar toespraak en verwelkomt alle leerlingen voor het nieuwe semester.

10:02

De leerlingen staan op om naar hun klassen te gaan.

10:03

De auladeuren gaan niet open

10:05

Iemand begint te schieten.

Uiterst minutieus volgt 54 minuten Tomas, Sylv, Autumn en Claire, tijdens een schietpartij op een middelbare school. Hoe gaan zij om met deze gebeurtenis, waarin angst, verdriet, familie en vriendschap centraal staan? Verteld vanuit verschillende perspectieven kom je achter de motieven van de schutter en word je als het ware de terreurdaad ingezogen.

Na het lezen van de achterflap vermoedde ik al dat het verhaal met heel wat spanning gepaard ging gaan. Toch was het overheersende gevoel tijdens de eerste hoofdstukken vooral verwarring. Nijkamp laat namelijk vier verschillende personages aan het woord. Twee ervan, Autumn en Sylv, bevinden zich binnen, in de aula. Twee anderen, Tomas en Claire, bevinden zich buiten de aula wanneer de schutter begint met schieten. Op zich heb ik wel meerdere boeken gelezen vanuit verschillende standpunten, maar hier duurde het toch even voor ik doorhad wie aan wie gelinkt was. Zo heeft Claire bijvoorbeeld een jongere broer met een beperking binnen in de aula. Autumn en Sylv hebben een relatie die ze nog niet aan de buitenwereld hebben verkondigd. Tomas en Sylv zijn dan weer broer en zus, maar ook Autumn en Tyler zijn broer en zus. Bovendien komen we er al vrij snel achter dat Tyler de moordenaar is. Dit was voor mij toch even verschieten aangezien elk personage op een of andere manier wel een link heeft met Tyler.

Eens je achter de verschillende connecties bent gekomen en Tyler al enkele schoten heeft gelost, zit je echt helemaal in het beklemmende verhaal en dat gevoel laat je niet meer los tot de laatste bladzijde.

Jammer genoeg vallen er in het boek heel wat doden. Op zich zou je dit wel kunnen verwachten bij een dergelijke gebeurtenis, maar Nijkamp slaagt er in om elk personage of het nu geraakt wordt of niet op zo’n manier te beschrijven dat je van ze allemaal gaat houden. Zo werd elke dood een nieuwe gruwel.

Telkens wanneer je denkt: ‘ok nu gaat het beter gaan, hij gaat zich overgeven…’ laat Nijkamp het verhaal weer een onverwachte wending nemen en gebeurt er nog iets heftigers. Bovendien komen ook andere thema’s zoals homoseksualiteit, rouw, mishandeling, ruzie, liefde, familie en verkrachting aan bod.

Wat ik me tijdens heel het boek heb afgevraagd is ‘waarom’? Waarom deed Tyler dit? Wat zette hem aan tot zo’n gruwelijke daad? Ik kan er zelf echt niet inkomen dat dit de enige mogelijke manier is om je problemen op te lossen. Dat er echt geen andere uitweg meer is. En er dan nog voor kiezen om zo veel onschuldige, jonge mensen mee te nemen in je ondergang. Dat gaat er bij mij niet in. Jammer genoeg komt Tyler zelf, als personage nooit aan het woord, dus we gaan nooit echt zeker weten wat zijn beweegredenen waren. Maar door de verschillende flashbacks van de andere vier personages maken we wel kennis met het sombere verleden van Tyler, en wat zijn motieven zouden kunnen geweest zijn.

Het boek bestaat uit korte hoofdstukjes. Boven elk hoofdstuk vinden we de tijd terug. Het hele boek beslaat wel degelijk maar 54 minuten. In elk hoofdstuk komen telkens de vier personages aan bod. Na elk hoofdstuk vinden we enkele berichtjes terug, iets in de aard van tweets. Dit geeft een klare blijk van de manier waarop sociale media gebruikt kan worden om nieuws te delen, maar ook hoe verslaggevers hierop inpikken. Voor mij brachten deze app’jes niet veel bij aan het verhaal.

Door de korte hoofdstukjes las het boek erg vlot. Je wil graag weten wat er gaat volgen, wie er blijft leven en wie niet, en of Tyler uiteindelijk opgepakt gaat worden. Je voelt ook helemaal mee met de spanning van de leerlingen binnen en buiten de school. Binnen de aula wachten de leerlingen in spanning de volgende zet van Tyler af. Buiten de aula is het bang afwachten wat voor schade de schotgeluiden hebben aangericht.

Ondanks de gruwel heb ik toch genoten van dit mooie boek. Ik vind het heel belangrijk dat hier boeken over worden geschreven. Het lijkt misschien een ver-van-je-bed show, maar eigenlijk is het dat niet. In de Verenigde Staten gebeurden deze gruwelijke daden de afgelopen jaren maandelijks.

54 minuten / Marieke Nijkamp / vertaling door Ineke van Bronswijk / HarperCollins Holland / 2016 / 320 pag. / ISBN 9789402715408