Nu waarschijnlijk de rest van de wereld is verwoest door een kernoorlog, bevindt de zestienjarige Ann zich helemaal alleen in een in leven gebleven vallei. Al een jaar woont ze daar zonder enig teken van andere overlevenden. Op een dag wordt Anns eenzaamheid doorbroken, als ze in de verte de rook ziet van een kampvuur. De situatie nog niet helemaal vertrouwend, houdt Ann een oogje in het zeil de dagen erna. Als er vervolgens inderdaad een man haar vallei binnentreedt, zal alles veranderen. Kan Ann hem wel vertrouwen? Wat voor toekomstplannen kunnen ze maken? Maakt eenzaamheid een mens uiteindelijk onmenselijk?

De eigenaardige titel wordt ergens aan het begin van het boek al duidelijk door een heel klein detail dat niet onopgemerkt kan blijven. Verder is Z van Zachariah in dagboekstijl geschreven. Ann schrijft niet dagelijks, maar eigenlijk alleen als ze er tijd voor heeft. Soms sla je dus opeens vier weken over in het verhaal en word je als lezer even weer helemaal bijgepraat. Dat geeft de schrijver de gelegenheid om aan het begin van een nieuw hoofdstuk spanning op te bouwen. Een willekeurig stukje dat de spanningsopbouw aangeeft:

Ik zit met een groot probleem. Ik heb een paar weken mijn dagboek niet kunnen bijhouden. Ik ben te ziek geweest en doodsbang. En ik moest door. Ik heb nu een schuilplaats in dichte bossen, hoog op de westelijke heuvels, bij de kloof aan het zuidelijk einde van de vallei.

Op dit moment weet je dus niet wat er zich in die vier weken heeft voorgedaan, maar je weet wel waar die vier weken in zijn geëindigd. In een zeer traag tempo wordt vervolgens uitgelegd wat er is gebeurd. Om die reden zou je dit boek in zekere zin een thriller kunnen noemen.

Het wordt echter pas ver na de helft van het boek echt spannend. Tot die tijd is het vooral Ann die vertelt wat ze dagelijks doet, met af en toe een herinnering aan de tijd van de kernoorlog. Ann komt overigens voor een eenzaam zestienjarig meisje verbazingwekkend kalm over. Ze lijkt heel goed voor zichzelf te kunnen zorgen en je zou bijna niet zeggen dat zij een jaar geleden is achtergelaten door haar hele gezin. Misschien wil de schrijver haar heel sterk over laten komen, maar ik vind het stiekem een klein beetje ongeloofwaardig overkomen.

Voordat ik het boek ging lezen, bekeek ik de trailer van de verfilming die er binnenkort aankomt. Met in die verfilming 3 personages die in een liefdesdriehoek belanden. Ik ben daardoor totaal op het verkeerde been gezet, want in het boek komen er toch echt maar 1 man en 1 meisje voor. En die hebben alles behalve een liefdesverhouding. Kortom, de filmmakers hebben waarschijnlijk het boek als uitgangspunt genomen Benieuwd ben ik wel, dus ik zal de film gaan kijken.

Het idee van Z van Zachariah vind ik origineel en geloofwaardig, aangezien een kernoorlog in de toekomst niet ondenkbaar is. En dat terwijl dit boek in 1974 is geschreven. Zou Robert C. O’Brien geweten hebben dat zijn fictionele kernramp zo dichtbij zou zijn? Het boek heeft mij in ieder geval weer aan het denken gezet. Ik hoop vanuit de grond van mijn hart dat het nooit zo ver zal komen, maar als ik ooit alleen achterblijf op de wereld, zal ik net zoals Ann dankzij een boekenverzameling wel kunnen overleven.

Z van Zachariah is een milde thriller die je snel uitleest, maar wel heel anders dan de film die eraan komt.

Z van Zachariah / Robert C. O’brien /Aerial Media Company / 1974 / 224 blz. / ISBN 978 94 026 0000 1