Een jaar nadat

Meester Mitraillette

door het DWDD-boekenpanel werd genoemd als beste boek van de maand, verschijnt de nieuwe roman van Jan Vantoortelboom:

De man die haast had

. Deze derde roman van de Vlaamse auteur speelt zich net als

Meester Mitraillette

af rondom een schoolgebouw, maar kent een andere invulling.

Net als

Meester Mitraillette

begint

De man die haast had

met het einde van het leven van de hoofdpersoon, in dit geval de 62-jarige conciërge Leon. Het verhaal begint bij zijn jeugd en vertelt de gebeurtenissen die hem maken tot wie hij geworden is. Een rode draad in zijn leven vormt Elsie: de oppas die hij als kind had. Op een van de avonden waarop Elsie op komt passen, valt zij door het zolderluik naar beneden. Leon ziet de plas bloed wel, maar de hulp komt pas wanneer de ouders van Leon terug komen van hun avondje uit. De hulp is te laat: Elsie slijt de rest van haar leven in een verzorgingstehuis en is nog maar een schim van zichzelf. Leon blijft haar wekelijks opzoeken, eerst in stilte omdat het moest, daarna leest hij haar voor uit gewoonte en na de dood van zijn moeder bezoekt hij haar vrijwillig om tegen haar te praten.

In het boek hangt een grauwe sfeer, waar het weer en de landschapsbeschrijvingen maar graag aan mee werken, net als de over het algemeen sobere schrijfstijl van Vantoortelboom die in dit boek niet voor een afstandelijke sfeer zorgt. De gemoedstoestand van Leon wordt misschien nog het best omschreven door de man die hij tijdens zijn avondwandelingen in een boot een fles drank weg ziet werken. Eenzaam, in zichzelf gekeerd en niet bijzonder gelukkig. Heel even lijkt het er nog op dat een bekend cliché de hoek om komt: de beste vriend van Leon, die een geslaagdere versie van de hoofdpersoon lijkt, lijkt een relatie te beginnen met de vrouw waar Leon verliefd op is. Gelukkig gaat Vantoortelboom dit cliché uit de weg en neemt het verhaal een andere wending. Dit geldt voor de hele roman: voorspelbaar is het niet. Vooral het slot is indrukwekkend en dwingt je weer de eerste pagina’s te herlezen.

Deze recensie is geschreven door Annika Meijer, 22 jaar, student geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam

De man die haast had / Jan Vantoortelboom / Uitgeverij Atlas Contact / 2015 / 144 pag. / ISBN 9789025444075