“Op een dag besloot een man om op een zuil te gaan zitten en er niet meer af te komen totdat hij zijn leven had overdacht. […] Swintharik hoopte dat de standvastigheid van de zuil zich langzaamaan zou voortzetten in zijn lichaam en geest.” Dit blijkt echter niet het geval, want Swintharik keert nog iedere avond terug naar Damascus om zich een stuk in de kraag te drinken. In dronken toestand schept Swintharik erover op dat hij de moordenaar is van keizer Julianus, ‘de afvallige’, die de oude Romeinse goden in ere wilde herstellen. Dit blijkt voor meerdere partijen aanleiding te zijn om Swintharik te zoeken, en wat volgt is een lange reis door het Romeinse rijk van de vierde eeuw.

Dido, een jonge boodschapper in dienst van de keizer, wordt naar aanleiding van een profetie op pad gestuurd om Swintharik te vinden. Tegelijk zit er een mysterieuze man achter Swintharik aan met de opdracht hem te doden. Dit is echter nog maar één van de vele verhaallijnen in Jan van Akens

De Afvallige

. Alêtis, een koppige en onafhankelijke jonge vrouw, kruist het pad van Swintharik en besluit met hem mee te reizen. En dan is er nog de grote dreiging vanuit het noorden van het rijk: de Goten slaan op de vlucht voor de Hunnen en vragen asiel aan in het Romeinse rijk.

Ondertussen wordt er heen en weer gesprongen in de tijd, waardoor de lezer steeds meer te weten komt over de geschiedenis van de hoofdpersonen. Swintharik en Dido blijken elkaar al sinds hun jeugd te kennen, toen ze beiden leerlingen waren van presbyter Vitalis. In gezelschap van een handjevol volgelingen trok deze priester door het hele Romeinse rijk en raakte betrokken bij de politieke en religieuze gebeurtenissen van die tijd.

De Afvallige

belicht een interessante en turbulente periode uit de geschiedenis en bevat een schat aan informatie en inzicht. Deze omvangrijkheid resulteert wel in een complex boek.

De Afvallige

is niet alleen een spannend verhaal over een achtervolging door het hele Romeinse rijk: het boek gaat over de grote volksverhuizingen in de vierde eeuw; de opkomst van het christendom; de eerste religieuze vraagstukken en dogma’s, zoals de drie-eenheid; de ondergang van het Romeinse rijk en het mysterie van de dood van keizer Julianus de Afvallige. Hierdoor is het soms onduidelijk waar het boek heen wil: vooral in de eerste 150 à 200 pagina’s heb je als lezer nog geen idee waar het verhaal heengaat, met al deze verschillende personen, plaatsen en periodes die aanvankelijk weinig met elkaar te maken lijken te hebben.

Daar staat tegenover dat Van Aken op deze manier een volledig en gedetailleerd beeld weet te scheppen van Europa en het Midden-Oosten in de vierde eeuw. Hij includeert alle belangrijke gebeurtenissen en problemen uit die tijd, waardoor je als lezer het gevoel hebt dat je deze periode echt goed leert kennen. Ook het dagelijks leven – tot en met de openbare toiletten – wordt levendig en humoristisch beschreven.

De Afvallige

is zoals een historische roman zou moeten zijn: historisch correct, spannend, bij vlagen grappig; maar vooral, een reis naar het verleden. Een must voor liefhebbers van het genre en van het Romeinse rijk.

Deze recensie is geschreven door Aline Douma, 20 jaar, student Communicatie- en informatiewetenschappen en Engels te Groningen.

De Afvallige / Jan van Aken / Uitgeverij Querido / 2013 / 607 pag. / ISBN 9789021446486