Een
vader, twee zoons en de zee. Met levendige taal worden de spanningen beschreven
die schuren tussen Mario en Javier en hun vader. De drie varen uit om te vissen
op een dag die qua weers- én emotionele omstandigheden niet veel goeds
voorspelt. Naarmate de verwardheid van moeder Nora, achtergebleven op het
strand, toeneemt, pakken zich steeds meer donkere wolken boven het gezelschap
samen. In het bijna tweehonderd pagina’s tellende
Ontij
werkt schrijver Tomás González (1950) op alle mogelijke
manieren toe naar een climax. De golf klimt en klimt – en breekt dan, met een
onvoorspelbare en verrassende afloop.
Ontij
is een uit het Spaans
vertaalde roman van de Colombiaanse González. Literaire werken die van origine
niet Nederlands of Engels zijn, daar komen wij over het algemeen weinig mee in
aanraking. Voor mij is het dan ook altijd weer even wennen. Deze roman is
typisch voor de Zuid-Amerikaanse literatuur. Het is een prachtig voorbeeld van
magisch realisme, waarbij de nadruk veel meer ligt op de diepere waarheid dan
het plot. Dat maakt het interessant, fascinerend zelfs, om te lezen, maar
moeilijk om echt in het verhaal op te gaan. Ik werd dan ook zelden echt
meegesleept door de dramatiek van het verhaal. Desondanks wist González mij te
boeien, vooral door de bijna constante verandering van perspectief. Het komt
allemaal voor: ik, hij, zij, wij. Opvallend genoeg kwamen de hoofdpersonages
zelf nooit aan het woord; zij werden veroordeeld tot de derde persoon.
Toeristen die met het gezin interactie hebben gehad in de uren voor hun
vertrek, doen wel zelf hun zegje.
De
overvloed aan perspectieven schildert geen positief beeld van de jongens en hun
ouders. De vader heeft de moeder, Nora, verlaten en woont nu met zijn (veel
jongere) vriendin Iris samen. Hij heeft een nogal schimmelig hotel opgericht en
is daar zeer trots op. Dit in tegenstelling tot hoe hij zijn zoons beschouwt,
hoewel vooral hún zakelijke inzicht heeft geleid tot de bloei van het hotel.
Mario en Javier, tweelingbroers, haten hun vader om zijn gebrek aan liefde voor
hen. De broers zijn
thick as thieves
,
ondanks hun enorme verschillen. Mario is goed met zijn handen, Javier is meer
intellectueel georiënteerd. Ook in hun houding tegenover de vader zijn deze
verschillen terug te zien: Mario is een heethoofd, Javier negeert zijn vader
het liefst. Moeder Nora heeft waanideeën, aanvallen van gestoordheid, maar de
broers houden meer van haar dan van hun vader. Al met al: ze hebben het niet
makkelijk daar bij de Colombiaanse kust. Samen een dag in een klein
vissersbootje doorbrengen was dan misschien ook niet het beste idee ooit.
Zoals
ik al zei: alles in dit boek werkt toe naar het breken van de spanningsboog.
Het weer wordt steeds slechter, de zee steeds ruwer, de stemming steeds
grimmiger, Nora’s waanzin steeds heftiger. De anticipatie was wat mij betreft
niet overweldigend, maar ik was wel nieuwsgierig. Hoewel het verhaal niet
bijzonder lang en toch behoorlijk specifiek is, heeft het boek iets
universeels. Dit gold niet alleen voor de competitie tussen vader en zoons. Ook
de complete, beangstigende overmacht van de zee tegenover menselijke emoties
kan met recht een algemene waarheid genoemd worden. González weet dit allemaal
bijzonder duidelijk te maken met haarfijne woordkeuze (en hier natuurlijk ook
mijn complimenten aan vertaler Jos den Bekker!). Kortom: een roman die niet
altijd even meeslepend is, maar je door zijn visuele taalgebruik toch meeneemt
naar de dramatiek van de Colombiaanse kusten.
M
Ik heet Lisa, woon in Utrecht en zit in de zesde klas op het Christelijk Gymnasium. Ik lees al sinds ik heel klein ben. Tegenwoordig lees ik vooral veel Young Adult fantasy en Engelse/Nederlandse literatuur, bij voorkeur in het Engels. Tot mijn favorieten behoren de A Court of Thorns & Roses serie, To Kill a Mockingbird, The Remains of the Day en Fangirl. Mijn favorieten wisselen echter nogal per dag en per humeur.
Ontij/Tomás González/vertaling Jos den Bekker/Atlas Contact/2019/190 blz./ISBN: 9789025451158