Romy is veroordeeld tot levenslang. In flarden komt zowel het leven in de gevangenis naar voren als Romy’s leven daarvoor, toen ze nog stripper was in Club Mars. De mannen waarmee Romy in aanraking komt, hebben allemaal een zekere invloed op de verdere loop van Romy’s leven. Ze zijn echter niet het enige wat uiteindelijk geleid heeft tot haar daad. Kushner laat namelijk ook door de ogen van andere gevangenen zien dat ieder van hen nooit onder geweldige omstandigheden heeft geleefd. Daarmee brengt ze een vraagstuk naar voren dat een schrijnend boek zou moeten opleveren: in hoeverre worden wij en onze keuzes bepaald door onze afkomst? Is er dus wel zoveel keuzevrijheid als we denken?
Helaas blijft Club Mars hangen bij het interessante concept. De uitwerking lag me totaal niet. Kushner vertelt Romy’s verhaal non-lineair, wat op zich geen probleem zou moeten zijn en zelfs tot extra spanning zou kunnen leiden, maar de herinneringen zijn zulke korte snippers dat het lastig wordt om de rode draad vast te houden. Zeker omdat er ook nog eens een enorme hoeveelheid aan personages geïntroduceerd wordt. Daarnaast schakelt Kushner over op andere perspectieven, die echter zo weinig tijd krijgen dat de impact minimaal is en uiteindelijk zelfs negatief, want het leidt af van Romy’s verhaal.
Het moeilijk vast kunnen houden van de verhaallijn zorgde ervoor dat het veel langer duurde dan gewoonlijk voor ik dit boek uit had. Met een gevoel van opluchting sloeg ik het dicht, maar niet omdat de sfeer zo beklemmend was geweest. Kushner heeft op het vlak van spanning namelijk ook steken laten vallen. Vanaf het begin is wel ongeveer duidelijk wat Romy heeft gedaan, maar Kushner voert af en toe een beetje informatie over wat er precies voorgevallen is. Dit is vast bedoeld om me nieuwsgierig te maken, maar het voelde zo geforceerd dat Romy er in zulke bedekte termen over nadenkt dat dat effect volledig verloren ging.
Dat betekent niet dat Club Mars helemaal niet geslaagd is. Ik zie namelijk wel het punt dat Kushner wil maken en ook haar humor draagt zeker bij aan de wrangheid van de situatie. De opbouw van het boek weerhoudt mij er echter van om te gaan geven om de personages en het verhaal. Daarom kan ik uiteindelijk niet anders dan concluderen dat dit absoluut niet het boek was dat ik hoopte dat het zou zijn.
Club Mars/ Rachel Kushner/ vertaald door Lidwien Biekmann en Maaike Blijdorp/ Atlas Contact/ 2018/ 364 blz./ ISBN: 9789025451905