Tien jaar geleden werd Eva Deelman, 14 jaar, in een Nederlandse plattelandsomgeving vermoord. Het zou om een lustmoord zijn gegaan. Wie de moord gepleegd heeft, kon nooit worden opgehelderd. Iedereen in het dorp gaat verder met leven, al is het leven voor Eva’s ouders en broer Jan nooit meer hetzelfde geworden. Eva’s ouders gingen uit elkaar, en Eva’s moeder kan niet stoppen met rouwen om haar dochter. Ze is nog slechts een schim van wie ze ooit was. Voor haar blijft iedere man uit het dorp verdacht.

Alles verandert opnieuw als Jan Deelman, nu 18, verkering krijgt met Lineke, de dochter van een boer uit de buurt.  Zij vormt een gezin met haar vader Arend, moeder Aline, en Steven, haar broer van 18. Jan is net als Linekes broer Steven, nogal een eenzaat. Jan en Steven zaten bij elkaar in de klas toen Jans zus werd vermoord.

In de proloog van dit boek, zien we het dode lichaam van een meisje, achtergelaten in een maïsveld, aan het eind van de zomervakantie. Van den Berg laat de taal in haar boek de sfeer bepalen: “Zo bedrieglijk kan rust zijn. Een zondagmorgen, eind augustus, zelfs de vogels zwijgen nog. Het eerste licht maakt het donker doorzichtig als gewassen inkt.”

Veel meer dan de vraag “wie heeft Eva Deelman vermoord en waarom?” is dit een boek waarin erg veel onder de oppervlakte blijft, en gaat het vooral over knappe karakters scheppen en hoe ze met elkaar omgaan, of ook hoe ze dat niet doen. Door de manier van vertellen, en door de bijna poëtische taal, zit er in “Dingen die niet mogen” een constante dreiging, maar breekt ze nooit door. Dat kan voor sommige lezers die zich aan een thriller verwachten omdat er een meisje vermoord is, een serieuze domper zijn, terwijl lezers die meer psychologische karakterschetsen willen, van dit boek zullen snoepen.

Zelf wist ik niet wat ik kon verwachten, of wat ik verwachtte: Vooral de hardheid en hoe die overkomt op de personages onderling, trof me. Of hoe je met heel weinig woorden heel erg suggestief kunt zijn naar de lezer, zodat die zelf al dan niet eindjes aan elkaar kan knopen.

Toen Aline 14 was, leerde ze op de kermis haar latere echtgenoot Arend kennen. Hij was 9 jaar ouder dan zij. Ze was destijds verplicht om met hem te trouwen, zo ging dat als je zwanger werd. Dat dat Arend tegen de borst stootte, en dat ze ineens veel meer aandacht had voor hun zoon Steven, is iets waar ze niet met elkaar over kunnen praten. Arend heeft Aline van in het begin duidelijk gemaakt: vraag niet naar mijn gevoelens, laat me het liefst gewoon met rust.

Steven staat heel anders in het leven dan Lineke: Hij speelt viool, en heeft dat al in zich van toen hij een kind van drie was. Zijn moeder merkte op dat hij gebiologeerd naar de radio luisterde als er een viool te horen was. Hij hangt heel erg aan zijn moeder, maar is tegelijk ook erg zelfstandig, en merkt dingen op in hun gezin die de lezer zelf ook opmerkt, maar die Aline niet kan of wil opmerken. Meer dan eens botsen Steven en zijn vader daarover. Voor Arend kan Steven niets goed doen, en zijn dochter Lineke is een vaderskind. Voor haar plantte hij een heel veld zonnebloemen, hoewel dat voor Lineke niet zou hoeven. Lineke is naar haar moeder genoemd, zonder dat zij daar iets over te zeggen had.

Het is enigszins een vreemde gewaarwording: hoewel “Dingen die niet mogen” zich in het nu afspeelt, lijken de personages veel ouder dan Sabine van den Berg ze in leeftijd heeft neergezet: het is amper te geloven dat Aline maar halfweg de dertig is, en dat Arend dan een jaar of 44 is. Toen ik het boek las, kwamen Aline en Arend op me over als waren het beiden zestigers. Dit is misschien iets wat het leven op het platteland zich meebrengt.

Sabine van den Berg schreef met “Dingen die niet mogen” een knap gecomponeerd verhaal. Afwisselend per hoofdstuk laat ze Lineke of haar moeder aan het woord over de dingen die in hun leven gebeuren. Door het verhaal op deze manier te vertellen, blijft de lezer de hele tijd geboeid, en wordt het verhaal op geen enkel moment saai of langdradig.

Deze recensie is geschreven door Katrien Temmerman uit Vlaanderen. Katrien schrijft over boeken op haar eigen blog

Dingen die niet mogen/Sabine van den Berg/Uitgeverij Atlas Contact/2016/189 blz./ISBN 978 90 254 4678 9