Te quiero apasionadamente

In de Bijbel wordt koning David omschreven als een rechtvaardige koning, een gewaardeerd krijger, een muzikant en een dichter. Met zijn slimheid versloeg hij de Filipijnse reus Goliath. In

De schooldagen van Jezus

, het vervolg op De kinderjaren, is de 6-jarige Davíd ook meer dan een ‘gewone’ jongen. Hij is slim, eigenwijs en bovenal zeer bijzonder.

J.M. Coetzee

beschrijft een intrigerend, verrassend en bovenal aantrekkelijk verhaal dat uitnodigt tot nadenken.

Simón en Inés vertrekken samen met zoon Davíd naar Estrella, nadat ze niet langer veilig zijn in Novilla. Estrella, een provinciestad, lijkt een Hoorn des overvloeds. Het drietal komt aan op een boerderij, waar ze de komende tijd kunnen verblijven, mits ze werk verzetten.

Simón en Inés lijken niet te kunnen wennen aan het zigeunerbestaan, maar de voor zijn leeftijd te volwassen Davíd bloeit helemaal op. Simón en Inés besluiten dat Davíd toch weer onderwijs moet genieten. In overleg met de drie Zusters sturen ze hem naar de academie voor dans. Op die academie, geleid door Ana Magdalena, leert Davíd de getallen door middel van dans. Tevens ontmoet hij de bijzondere conciërge Dmitri.

Helaas lijkt dit leven maar even goed te gaan. Op een dag komt Davíd thuis met het bericht dat hij alleen nog maar op de academie wil blijven: ‘Maar ze herkende me niet. Señor Arroyo herkent me.’ Een noodlottige samenkomst van omstandigheden, waarbij Ana Magdalena vervolgens het leven laat, lijkt het einde van de academie waar Davíd zich zo prettig voelde. Zal hij ooit nog weer begrepen worden? Het betekent in ieder geval het einde van de relatie tussen Simón en Inés; hetgeen hen bond is weggevallen.

Dmitri wordt verantwoordelijk gehouden voor de dood van Ana Magdalena en wordt opgepakt. Hij vertrouwt Simón de informatie toe die hij verder lijkt te verzwijgen. Dit brengt Simón aan het twijfelen. Is Dmitri de ware gek? Is zijn eigen wereldbeeld wellicht niet haalbaar? Wie moet hij trouw blijven?

Vanaf de eerste bladzijde intrigeert het verhaal van Coetzee. Davíd blijkt uit alles geen gewone 6-jarige jongen. Net als andere zesjarigen stelt hij ‘waarom’- vragen, maar zijn ‘waarom’-vragen zijn anders, bijzonder: ‘waarom eten wij dieren? Waarom eten we geen mensen?’ ‘Wat is lust?’ Tegelijkertijd is hij eigenwijs, tegendraads en bijzonder volwassen voor een mannetje van zijn leeftijd: bij vlagen is hij een eigenwijze snotneus. Schrijnend is het gevoel dat hij heeft. Het gevoel dat niemand, behalve Señor Arroyo en Ana Magdalena, hem echt herkennen. Opvallend is tegelijkertijd zijn enorme trouwheid. Wat maakt dat deze jongen, op zo’n jonge leeftijd, al zo vasthoudend is?

Sterk is ook de filosofische component in De schooldagen van Jezus. Met enige regelmaat beschrijft Coetzee filosofische gesprekken tussen Dmitri en Simón of Simón en Davíd. Net als Simón gaat de lezer over het leven en de betekenis van elementen of gebeurtenissen nadenken. Wat is trouw? In hoeverre moet je trouw zijn? Coetzee nodigt uit tot verder filosoferen, ook na de laatste bladzijde.

In een goed omschreven en zeer gedetailleerd verhaal brengt Coetzee protagonisten en lezers langzaam tot de essentie van het verhaal: trouw, ontrouw, haat en liefde. Simón komt erachter dat zijn taak is volbracht. Hij zal zijn leven opnieuw in moeten richten. Op allerlei manieren verwerkt Coetzee, om zijn verhaal extra betekenis te geven, Bijbelverhalen (en andere verhalen) in zijn eigen verhaal, soms in grote verhaallijnen, in kleine opmerkingen, soms in details: ‘Het brak uw hart om te zien dat hij u zo zijn rug toekeerde.’ Bijzonder daarbij is te zien dat ook elke verwijzing een functie heeft. Zelfs Don Quichot lijkt van belang voor het begrip.

Toch blijven na de laatste bladzijde vragen bestaan. Waarom heet het lam op de boerderij Jeremia? Hoe ziet de toekomst van Davíd eruit? Wat gaat er gebeuren met Simón en Inés? Waarom wil Simón Davíd bewust buiten de volkstelling houden? De schooldagen van Jezus roept om een vervolg.

J.M. Coetzee / De schooldagen van Jezus / Vertaald door Peter Bergsma / Uitgeverij: Cossee / 314 blz. / ISBN: 978 9059 366855