Gabriel Savit’s debuut roman “

De Zwaluwman

” brengt ons naar Polen in de Tweede Wereldoorlog. We beginnen in Krakau een van de grote steden in Polen waar we Anna Lania, de dochter van een Poolse professor leren kennen. Professor Lania, zoals hij wordt beschreven door Anna, wordt opgepakt wanneer ze zeven jaar oud is. Ze blijft alleen achter, tot ze de Zwaluwman ontmoet. Hij is lang, mysterieus en heeft uitzonderlijke gaven. Ze weet dat de Zwaluwman niet haar vader is, maar hij is net zo goed met talen als hij altijd was. Zelfs de taal van de vogels. Wanneer hij een zwaluw roept om op zijn arm te gaan zitten, drogen haar tranen en besluit Anna hem te volgen. Weg uit de gevaarlijke stad waar de Gestapo arriveert, het bos in. Maar in tijden van oorlog kan alles gevaar betekenen. Zelfs de mysterieuze Zwaluwman.

Toen ik begin van dit jaar het boek in de Engelse boekwinkels zag staan trok het me al aan maar heb ik het nooit meegenomen naar huis. Toen ik ditzelfde boek later echter tegenkwam op de lijst besloot ik toch een poging te wagen. Verhalen die zich af spelen tijdens de Tweede Wereldoorlog trekken me aan. Eerder las ik al “De Gave van Hanna Mendel” en “De Kinderbarak” voor de Leesfabriek en daar vloog ik doorheen. Ik begon dan ook vol enthousiasme aan dit boek. Toch had ik niet hetzelfde gevoel als bij deze eerder genoemde romans. Het was niet het feit dat het geen ontroerend boek was of dat het me niet mee trok in het verhaal, maar ik had moeite om er in te komen.

Het duurde toch zeker wel een pagina of 50-60 voordat ik echt in het boek zat en ik niet meer kon stoppen met lezen. Dat vond ik erg jammer, zeker als je nagaat dat het boek maar 240 bladzijden heeft en het dus niet heel lang duurde voordat ik ‘t al weer uit had gelezen. Wat me wel zeer aansprak in het boek waren de lessen die de Zwaluwman leert aan Anna. Om er zeker van te zijn dat ze niet door de Duitsers worden opgepakt, trekken ze vooral door de bossen en blijven ze weg van de wegen. De Zwaluwman vertelt Anna dat ze hem moet volgen als de rivier de rivierkant volgt en dan zal ze nooit verloren gaan.

Gedurende het boek lees je hoe de oorlog verder gaat en hoe Anna ouder wordt. In het begin van het boek lezen we vanuit het oogpunt van een zevenjarige Anna, aan het einde van het boek lezen we over een Anna die door de jaren heen veel heeft geleerd en ouder is geworden. We lezen over een Zwaluwman die wanneer zijn medicatie opraakt langzaam verandert in een man die Anna niet meer kent en waar ze niet meer helemaal gerust bij in de buurt komt. Het boekt sleept je mee, maar een scène richting het einde van het boek had wat mij betreft eruit gelaten kunnen worden. Wanneer het gehele boek eigenlijk rustig verloopt en er vrij weinig gebeurd – behalve dat we af en toe lezen over gebeurtenissen in steden ver weg en lessen die Anna leert – is het raar om ineens een schokkende gebeurtenis te lezen. Iets wat niet verwacht werd en niet in het plaatje past dat gedurende het hele boek wordt geschetst van Anna, maar ook van haar reisgezellen.

Wat ik wel leuk vond om te lezen was de relatie tussen Anna en de Zwaluwman. Wanneer ze eerst een band vormen over hun liefde voor talen, groeit deze langzaam uit tot een relatie die veel dieper is en die hen helpt overleven. Anna vertrouwt op de Zwaluwman en denkt in het begin dat hij iets magisch heeft en dat hij niets verkeerd kan doen. De Zwaluman beschermt Anna voor alles wat er gebeurd en probeert haar te behouden voor de gebeurtenissen van de oorlog die om hen heen woedt door deze om te buigen in verhalen met wolven en beren (de Duitsers en Russen die om Polen vochten). En terwijl de Zwaluwman zeker niet perfect is en zelf ook tegen de nodige demonen vecht, is hij er altijd op uit om Anna voorop te stellen.

Het verhaal bouwt zich op een gegeven moment zo op dat het einde je met meer vragen dan antwoorden achterlaat. Alles wat we weten aan het einde van het boek is dat de wereld veel donkerder en gevaarlijker wordt en dat de toekomst onzeker is. Als je houdt van een boek met een open einde dan is dit boek voor jou. Ikzelf hou niet erg van open eindes, zeker niet wanneer ik weet dat er geen vervolg aan komt voor het boek. De Zwaluwman verteld een krachtig verhaal over dood, verdriet, overleving, en liefde in een tijd van oorlog. Het boek geeft af en toe een hint naar gebeurtenissen die we allemaal in de geschiedenisboeken hebben gelezen. Het is een goed geschreven boek dat niet voor iedereen weg is gelegd maar toch zeker wel het lezen waard is!

Deze recensie is geschreven door Daphne Maatman, 25 jaar, Sociaal Pedagogisch Hulpverlener. Blogger, Instagrammer en Boekenwurm. Wil je volgen wat ze leest, kijk dan op haar Instagram: daffodilsbooks.

De Zwaluwman / Gavriel Savit / vertaling Astrid Huisman/Ambo Anthos BV / Juni 2016 / 240 pag. / ISBN: 978 902 6329 982