Jan en Kees zijn nog niet zo lang vrienden wanneer Jan voorstelt om op de schoorsteenpijp in de tuin van Piet van Vliet te klimmen. Misschien kunnen ze vanaf daar de zee zien. Kees durft op het laatste moment niet meer en Jan klimt in zijn eentje naar boven. Jan valt van de schoorsteenpijp en Kees blijft nog jaren lang rondlopen met het verhaal achter de dood van zijn beste vriend. Totdat hij bijna 70 jaar wordt en het tijd is om zijn verhaal te vertellen, maar hij vertelt het alleen aan ons.
Met weinig woorden toch veel vertellen, dat kunnen Nederlandse schrijvers als geen ander. Ook Koos Meinderts heeft met De zee zien een boek aan de typische Nederlandse literatuurlijst toegevoegd. Het boek is kort en bondig geschreven, met het kenmerkende Nederlandse landschap als decor en een doorsnee Hollandse jongen in de jaren zestig van de vorige eeuw als hoofdpersoon. En net als in de meeste boeken die ik tot nu toe heb gelezen uit de Nederlandse literatuur, speelt eenzaamheid een grote rol. Kees groeit op in een groot gezin, maar heeft voor Kees eigenlijk nooit een echte vriend, laat staan een vriendinnetje, gehad. Hoe kan het toch dat wij mensen zoveel mensen om ons heen hebben en toch zo alleen kunnen zijn?
Het feit dat Jan doodgaat en van de schoorsteenpijp valt, dat weet de lezer al vanaf het begin. De uitkomst is niet het spannende aan dit boek, juist de weg ernaar toe. Alles wat vooraf gaat aan dat ene moment, die ene val, dat is waar Kees jaren later aan terug zal denken. Het feit dat dit boek gebaseerd is op een waargebeurd verhaal, maakt mij nog nieuwsgieriger naar de gedachten en gebeurtenissen van Jan in de tijd voor de val. Of was het toch een sprong…
Ik vind de vriendschap tussen de twee jongens heel mooi weergegeven in dit boek. De manier waarop ze vrienden zijn geworden heeft iets kinderlijks. Ik geef iets aan jou, jij geeft iets aan mij: nu zijn we vrienden. Het was geen geleidelijk proces, maar Jan besloot gewoon voor Kees dat ze vrienden zouden worden. Net zoals Jan eigenlijk alles besloot in de vriendschap. Als Jan wilde plassen in een weiland, gingen Kees en Jan plassen in een weiland. Als Jan een schoorsteenpijp wilde beklimmen, gingen Kees en Jan een schoorsteenpijp beklimmen. Het hele boek door heb ik me afgevraagd of hun vriendschap wel gezond was. Aan het eind van het boek heb ik de conclusie getrokken dat Jan misschien wel zelf niet helemaal gezond was.
De zee zien is een boek dat je in één ruk uitleest, waarin Koos Meinderts een kort verhaal vertelt met veel stof om over na te denken.
De zee zien | Koos Meinderts | Uitgeverij De Fontein | 2015 | 159 pag. | ISBN 978 90 261 3913 0