Zout van de zee is het derde boek van Ruta Sepetys. Eerder verschenen Schaduwliefde en het niet vertaalde Out of the easy. Jacoline las Schaduwliefde al en Christa maakte voor het eerst kennis met Ruta Septys. Zout van de zee speelt net zoals Sepetys’ debuut Schaduwliefde tijdens de oorlog, maar focust op een ander gedeelte daarvan. Wat erg leuk is voor de lezers van Schaduwliefde is dat Zout van de zee focust op een personage waarmee we al kennisgemaakt hebben, namelijk Joana de beste vriendin van Lina.
Christa: Ruta Sepetys gooit de lezer direct midden in het verhaal. De openingsscène is een scène die me emotioneel raakte en die direct duidelijk maakt wat het concept van het verhaal is. Mensen zijn vermoeid en verkleumd tot op het bot, lijden en sterven. Ondanks de bittere omstandigheden van het verhaal, is het niet ondraaglijk om te lezen. Flashbacks worden talloze keren gebruikt waardoor de personages eraan herinnerd worden dat het leven ooit goed was. Ook het doorzettingsvermogen en de wilskracht van de personages maken dat je als lezer geboeid blijft.
Jacoline: Wat me ook al opviel in Schaduwliefde is dat Ruta Sepetys je binnen korte tijd in het verhaal weet te trekken. Ze beschrijft kleurrijk en weet de juiste woorden te kiezen om de lezer te raken, zonder dat het boek te zwaar wordt. Het duurt dan ook niet lang voor je een beeld hebt bij de personages en met ze meeleeft of een ander gevoel jegens ze ontwikkeld. Naast Joana zijn er namelijk nog drie hoofdpersonages. Emilia, een Pools meisje, Florian, een soldaat en Alfred die in zijn hoofd brieven schrijft naar het meisje waar hij verliefd op was, maar dat hij achter heeft moeten laten. De verschillende personages wisselen elkaar in een snel tempo af, de hoofdstukken zijn meestal 2 à 3 pagina’s lang. Ik vond niet alle personages sympathiek, maar ook dat versterkt het boek alleen maar en door de afwisseling stoort een perspectief wat je wat minder mag niet.
Christa: Juist de verschillende perspectieven en het lezen over de individuele ervaringen van de personages die mondjesmaat aan het licht komen dragen enorm bij aan de nieuwsgierigheid en motivatie van de lezer om door te lezen. Gestaag kom je als lezer beetje bij beetje meer te weten wat de personages allemaal hebben meegemaakt. Naarmate je meer over ze te weten komt begrijp je ook beter waarom ze zich op een bepaalde manier gedragen. Florian is van dit laatste een goed voorbeeld. Aan het begin begreep ik totaal niet waarom hij zich zo afstandelijk opstelde, maar nu ik het boek heb gelezen is alles duidelijk. Ook versterkte het mijn gevoelens van sympathie of afkeer voor de personages.
Jacoline: En hoewel er veel personages zijn stoorde het mij absoluut niet. In tegenstelling tot sommige andere boeken verschillen alle stemmen van elkaar en vullen ze elkaar aan. De verschillende achtergronden van personages geven extra inzicht in het verhaal en belicht het vanuit meerdere hoeken. Ook vond ik dat de relaties zich mooi ontwikkelden. In Schaduwliefde vond ik ze af en toe geforceerd. Mij zal Zout van de zee dan ook waarschijnlijk nog langer bij blijven. Ik raad het boek in ieder geval aan iedereen aan, want het geeft inzicht in een stuk geschiedenis, waar maar weinig over geschreven is.
Christa: Kortom, zeker een aanrader. Door de korte hoofdstukjes wordt je vlot door het verhaal geleid. De kans om vast te lopen is dan ook zeer klein. Verder is het een zeer confronterend verhaal. De naam de Wilhelm Gustloff deed bij mij noch bij mijn ouders belletjes rinkelen. Het zorgde voor vragen als: “Waarom is de grootste zeeramp ooit zo onbekend gebleven?” en “Hoeveel van gelijksoortige rampen komen voor zonder dat ze ooit worden gedocumenteerd of in de openbaarheid gebracht?”. Dus voor eenieder die meer wil weten dan wat hij in zijn geschiedenisboeken leest, beveel ik Ruta Sepetys aan.
Dit is een duorecensie van onze recensentes Jacoline Maes en Christa Laurens.
Zout van de zee/Ruta Sepetys/vertaling: Aleid van Eekelen-Benders/Luitingh-Sijthoff/2016/ 240 blz./ ISBN: 9789024570317