Jasmine Warga woont in een klein stadje net buiten Cincinnati, Ohio. “Mijn hart en andere zwarte gaten”is haar eerste roman. Ze houdt van dieren, in het bijzonder van haar kat en puppy, surrealistische tekeningen, ijskoffie, avondlucht, oude schommels, muziek en regenachtige ochtenden. En ze houdt er niet van om te praten over dingen die ze niet leuk vindt.
De zestien jaar oude natuurkundenerd Aysel (zoals in (g)ezel) is geobsedeerd door het plannen van haar eigen dood. Met een moeder die haar nauwelijks kan aankijken zonder met haar ogen te knipperen, klasgenoten die continu achter haar rug om over haar roddelen en een vader die met zijn gewelddadige misdrijf het plaatsje waar ze woont schokte, heeft Aysel redenen genoeg om haar leven te beëindigen. Er is alleen een probleem: ze weet niet zeker of ze het alleen durft. Maar als ze op een website stuit die de optie ‘Samen Zelfmoord’ biedt, denkt ze de oplossing te hebben gevonden – Roman, een tienerjongen die achtervolgd wordt door de gevolgen van een familietragedie, zoekt ook een partner. Hoewel Aysel en Roman niks met elkaar gemeen hebben, beginnen ze deel uit te maken van elkaars leven. Maar naarmate hun zelfmoord vastere vorm aanneemt, begint Aysel zich af te vragen of ze er wel mee wil doorgaan. Ze zal uiteindelijk moeten kiezen tussen haar wens om een einde aan haar leven te maken of proberen Roman ervan te overtuigen om hun levenskrachten te bundelen.
Een boek over zelfmoord. Het is al een tijdje geleden dat ik iets over dat thema heb gelezen. Dat het een zwaar onderwerp is, daar kom ik niet onderuit, maar Aysel gaat er zeer luchtig over.
Neem nu bijvoorbeeld volgende zin: “Aysel Seran, 16 jaar oud, hangt op een hoogte van 2,3 meter aan het plafond. Ze weegt 52 kilo. Hoeveel potentiële energie heeft ze? Wat gebeurt er met al die energie wanneer ze doodgaat? Waarin verandert die?” Hier heeft Aysel het over het scenario waarin ze zichzelf ophangt, maar op zo’n manier dat het haar allemaal niets kan schelen, het enige waar ze mee zit is het probleem van de energie. Al snel kom je te weten dat Aysel depressief is en dat dat de reden is dat ze zelfmoord wil plegen. De oorzaak van die depressiviteit heeft waarschijnlijk iets te maken met de daad van haar vader. We komen al snel te weten dat hij verantwoordelijk is voor de dood op Timothy Jackson, een veelbelovende atleet uit hun stad.
Ik vond dat de eerste ontmoetingen tussen Aysel en Roman nogal gespannen verliepen. Roman stapt onmiddellijk af op Aysel, waaruit blijkt dat hij in Aysel toch iemand ziet die zelfmoord wil plegen. Aysel daarentegen ziet op het eerste zicht helemaal niet in waarom Roman in hemelsnaam zelfmoord zou willen plegen. Op de plek waar ze voor het eerst afgesproken hebben lijkt iedereen het namelijk heel goed te kunnen vinden met Roman, hij wordt geliefd door de serveerster en ook allerlei jongens stappen op hem af om een praatje te maken. Ik had verwacht dat de eerste ontmoeting heel anders ging verlopen, en dat ze het net heel goed met elkaar zouden kunnen vinden. Maar ze zijn beiden erg bot tegen elkaar en voor Aysel weet niet goed hoe ze om moet gaan met de situatie of hoe ze moet reageren als Roman iets zegt. Gelukkig verbetert hun onderlinge relatie in de loop van het verhaal, ze hebben immers toch hetzelfde doel.
Ik vond het heel mooi gevonden hoe Aysel de depressie in zichzelf beschrijft als een grote zwarte slak die alles opslurpt. Alle troost, alle medelijden, alle blijdschap en vreugde… Wat me een beetje stoorde tijdens het lezen was dat de verteller (Aysel dus) bij het vertellen over Roman de ene keer gewoon Roman gebruikt en de andere keren FrozenRobot (Romans virtuele naam). Op een-en-dezelfde pagina in het boeken komen de beide namen voor en dat stoorde me af en toe. Langs de andere kant: de beschrijvende zinnen waar ik me normaal in verhalen aan erger, stoorden me in dit verhaal helemaal niet.
Het einde van het boek was er veel sneller dan verwacht. Het verhaal las dan ook echt als een trein. Het is erg vlot geschreven en je wil natuurlijk ook blijven lezen om te weten hoe het afloopt.
Hieronder volgt een kleine passage in het boek dat ik erg mooi vind omdat het de verandering in de gedachtegang van Aysel mooi weergeeft.
“Terwijl ik een flesje water uit de koelbox haal, bedenk ik wat ik moet doen. Ik moet voor Roman doen wat hij voor mij heeft gedaan: ik moet hem de jongen laten zien die nog steeds in hem zit, de jongen van wie hij denkt dat hij is verdwenen, verslagen. Een jongen vol avontuur en talent, met een scheve glimlach en een aanstekelijke lach. Een jongen met ogen als zomergras en zonneschijn, die dingen zien die de meeste mensen ontgaan, en handen die prachtige tekeningen maken. Ik sluit mijn ogen en denk terug aan de kermis, toen ik zijn hand vasthield, aan hoe stevig en solide zijn grip was. Ik moet hem helpen zichzelf te redden. Dat moet.” (P 143-144) Aysel heeft nog ongeveer 55 pagina’s in het boek over om daarin te proberen slagen. Want hoe verder je komt in het verhaal. Hoe dichter je komt bij ‘dday’.
“Mijn hart en andere zwarte gaten is” een verhaal dat gaat over de mensen die je begrijpen, vanbinnen en vanbuiten, zelfs de engste en raarste stukjes van je. Het gaat over de mensen die in je leven komen wanneer je het ‘t minst verwacht, op de vreemdste manieren, en die alles veranderen. Het gaat over hoe belangrijk het is om die mensen binnen te laten, om je open te stellen tegenover hen. Het gaat over de mensen in je leven die je helpen anders tegen jezelf aan te kijken en hoe krachtig de band is die mensen met elkaar kunnen hebben.” (- Jasmine Warga)
Deze recensie is geschreven door Anna Coppieters, 20 jaar en student Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie aan de Universiteit van Gent.
Mijn hart en andere zwarte gaten / Jasmine Warga / vertaald door Hanneke van Soest / Uitgeverij Karakter / 2015 / 320 pag. / ISBN 9789045210148