De Kinderbarak
van Valentine Goby vertelt het verhaal van Mila Langlois, een twintigjarige vrouw, oorspronkelijk afkomstig uit Frankrijk. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt zij gedeporteerd naar kamp Ravensbrück. In het kamp moet ze leven onder erbarmelijke leefomstandigheden en de brute tewerkstellingen doorstaan. Maar dat is niet het enige. Mila is zwanger en ze probeert haar zwangerschap zo lang mogelijk te verhullen omdat ze weet dat pasgeboren kinderen terecht komen in de beruchte kinderbarak. De overlevingskans van deze baby’s is daar niet groot, maar Mila is vastbesloten om haar kind een kans te geven. Maar dan gebeurt er iets wat een verlichting brengt te midden van alle verschrikkingen. De vrouwen waarmee Mila de barak deelt, ontfermen zich over Mila en haar ongeboren kind, zodat het al vóór de geboorte omringd wordt door ‘peettantes’.
De afgelopen tijd ben ik steeds meer geïnteresseerd in het lezen van boeken over deze periode in onze geschiedenis. Toen ik dit boek mocht ontvangen om te lezen was ik dan ook zeer benieuwd of het boek de samenvatting die ik gelezen had recht zou doen. Het boek is oorspronkelijk geschreven in het Frans, getiteld
Kinderzimmer
. Hoewel ik niet weet waarom er bij de Nederlandse vertaling is gekozen voor ‘barak’ vs. ‘kamer’, vind ik het geen verkeerde titel. Het gaat immers om een daadwerkelijke barak voor kinderen.
Valentine Goby schrijft in een heel aparte stijl. Het is poëtisch, soms springt het van de hak op de tak en het kostte me even tijd om er goed in te komen. Maar het verhaal van Mila sleept je naar binnen, het wordt verteld vanuit haar oogpunt. Op deze manier kom je erachter wat er gebeurde in deze kampen. Eerder dit jaar mocht ik het boek
De Gave van Hanna Mendel
lezen, dit verhaal speelde zich af in Auschwitz, eveneens tijdens de Tweede Wereldoorlog. Om te zeggen dat ik het leuk vind deze verhalen te lezen is wat anders, maar deze periode trekt me wel. De periode van WO2 is een donkere in onze geschiedenis, maar wel een waar veel over geschreven is. Ik weet niet in hoeverre het verhaal uit
De Kinderbarak
waargebeurd is, maar ik kan me goed voorstellen dat het op soortgelijke wijze gebeurd is toentertijd.
Mila is een goede verteller, ze vertelt hoe zij het zelf meemaakt. Haar gedachten zijn angstig, verward. Ze weet niet goed wat ze moet denken van het kamp als ze er net aankomt, maar wanneer ze er eenmaal langere tijd is dan wordt het duidelijker. Ze weet hoe ze bepaalde dingen moet ontwijken, hoe ze moet overleven. In het kamp is ze samen met Lisette, haar nichtje en ze delen samen een bed. Maar dan gebeurt het ondenkbare en moet Mila zelf zien te overleven. Wanneer de andere vrouwen in haar barak zich over haar ontfermen begint Mila in te zien dat het ook anders kan. Ze krijgt ander werk en verblijft zo nog enkele maanden binnen het kamp.
Het verhaal sleept je mee en wordt op zo’n manier verteld dat je wel door moet lezen, omdat je echt wil weten hoe het afloopt met Mila en haar baby. Maar niet alleen zij, ook de andere vrouwen van het kamp beginnen een grote rol te spelen binnen het boek. Ik benijd ze niet en hoop dat er nooit zoiets dergelijks weer gebeurt. Ondanks dat ik even tijd nodig had om goed in het boek te komen, kon ik niet meer stoppen met lezen toen ik er eenmaal in zat. Ik heb het boek uitgelezen in ongeveer een uur of twee, het kostte me minder moeite en ik vloog er doorheen.
Het is afschuwelijk hoe mensen destijds behandeld werden en ik hoop dat we nooit meer zoiets mee hoeven te maken, maar ik vind het des te belangrijker dat mensen wel weten wat er gebeurde tijdens de oorlog, wat mensen meemaakten en op welke manier de Duitse gevangenen werden behandeld. Het is onmenselijk en de manier waarop Valentine Goby het verhaal verteld aan de lezers komt het des te harder over. Doordat je leest vanuit het oogpunt van Mila, beleef je het met haar mee. En doordat ik sowieso al heel beeldend denk, zie ik ook gelijk alles wat ze beschrijft voor me. Dat is niet altijd even prettig, maar het helpt wel om een beeld te schetsen van het geheel.
Ik raad het boek aan aan iedereen die het interessant vind om over deze periode uit de geschiedenis te lezen. Die wil lezen over hoe het er in de kampen aan toe ging, hoe de mensen behandeld werden en op welke manier er voor de mensen werd gezorgd, hun veiligheid gewaarborgd werd (lees: praktisch niet). Dit boek krijgt van mij een dikke vijf van de vijf sterren en ik zal het zeker aanraden aan anderen!
Deze recensie is geschreven door Daphne Maatman, 25 jaar, Sociaal Pedagogisch Hulpverlener. Blogger, Instagrammer en Boekenwurm. Wil je volgen wat ze leest, kijk dan op haar Instagram: daffodilsbooks.
De Kinderbarak / Valentine Goby / vertaald door Fleur Borsboom / Uitgeverij Meulenhoff / 2015 / 235 pag. / ISBN: 9789029090186