Joe Speedboot
begint wanneer Frans Hermans voortaan door het leven gaat als Fransje, hij ontwaakt langzaam uit een coma en is op één arm na volledig verlamd en kan nauwelijks praten. Aan het bed van Fransje wordt gepraat over de mysterieuze Joe Speedboot die met een botsing en veel lawaai de sleur in het dorp doorbreekt. Lomark is altijd een gesloten gemeenschap geweest, met een asfaltfabriek waar bijna het hele dorp werkt en de familie Maandag die de Lomarkse elite vormt. Na Joe volgen er meer nieuwelingen. De Zuid-Afrikaanse PJ betovert het hele dorp met haar blonde krullen en de moeder van Joe duikelt Papa Afrika in Egypte op. Christof en Joe worden vrienden, later voegen Engel en Fransje zich daarbij en werken ze met zijn vieren aan een vliegtuig. Joe ontdekt de enorme kracht die Fransje in zijn arm bezit.
Ik vond
Joe Speedboot
een heel mooi boek. In het eerste deel,
Penseel
, was het verhaal wat minder toegankelijk dan in het tweede deel,
Zwaard
, want pas in het tweede deel van het boek Fransje een actieve rol in het boek ging spelen. Ik vind de schrijfstijl van Wieringa erg mooi omdat hij erg veel beeldspraak gebruikt en vergelijkingen maakt. Toch vond ik het boek ook een beetje langzaam, op een gegeven moment wilde ik blijven lezen maar ik werd niet helemaal meegezogen in het verhaal zoals dat soms kan. Dat ik door wilde lezen kwam vooral dat er steeds open plekken in het boek zaten, toen ik er eenmaal achterkwam waardoor Fransje in coma was geraakt en verlamd was, was er wel weer een nieuwe vraag waar ik antwoord op wilde. Het is mooi dat het lijkt alsof het boek in één keer is geschreven, maar zodra je er een beetje over na gaat denken zit alles in elkaar geschoven als een puzzel van verbanden, gebeurtenissen en personen.
Sommige gebeurtenissen waren zo absurd dat ik er wel om moest lachen, zelfs als het verdrietige dingen waren. Ik heb niet gehuild om het boek, maar wel met mijn mond open zitten lezen toen Fransje de verhalen over PJ hoorde. Er waren geen personages waar ik geen totaal geen sympathie voor had, PJ vond ik al vanaf het begin niet echt leuk maar daar bleef het eigenlijk het hele boek bij. Ze ontwikkelden zich, Joe bleef even roekeloos als hij was maar je ziet verschil in hoe hij zich gedraagt. Fransje verandert heel erg van denken, hij wordt zelfstandiger en volwassen en hij gaat met steeds meer humor vertellen.
De verschillen in de opbouw van het boek zijn duidelijk te zien. Bij
Penseel
heeft Fransje een bijrol in het verhaal en in zijn eigen leven, zijn leven draait dan om het vastleggen van het leven van anderen. Als het deel
Zwaard
begint, wordt Fransje de hoofdpersoon en fungeert zijn arm als zwaard.
Wat ik mooi vond aan het boek is dat het vooroordelen doet vervagen. Kwijlende jongens in een rolstoel worden niet altijd serieus genomen, bijna nooit denk ik, omdat mensen denken dat hij dan ook wel geestelijk gehandicapt zal zijn. Fransje laat zien hoe intelligent hij is en hoeveel hij kan. Al kan hij nooit zonder hulp, hij kan wel veel. Ik denk dat duidelijk wordt in het boek dat hij een normale jongen is die opgesloten zit in zijn lichaam en dat hij eigenlijk alleen zijn gedachten en arm heeft om mee te leven, daardoor heeft hij een enigszins verbitterde humor. Ik wil zeker nog meer van Tommy Wieringa lezen, hij heeft een schrijfstijl waar je tegenop kan kijken en waar je heel veel van kan leren. Niet alleen door zijn woordkeuze maar ook omdat elk stukje van het boek uitgedacht lijkt te zijn en alles in elkaar valt.
Deze recensie is geschreven door Laure Dijkstra, 15 jaar VWO-scholiere van het Etty Hillesum Lyceum in Deventer
Joe Speedboot / Tommy Wieringa / De Bezige Bij / 2005 / 315 pag. / ISBN: 9789023414339