Je bent een normale student Nederlands, woont in Amsterdam en hebt een geheime passie voor prostitutie, die je het liefst ook geheim wilt laten. Maar dan word je verliefd op een van de meisjes die achter de ramen werkt.. Wat moet je doen? Het overkwam Simon Prins in het geweldig geschreven boek

“Vals Licht”

van Joost Zwagerman.

“Vals Licht”

(1991) vertelt het verhaal van een verlegen jongen genaamd Simon Prins, geboren in Alkmaar, maar woonachtig in Amsterdam. Voor zijn ouders is Simon een hardwerkende student Nederlands, voor zijn studiegenoten is hij een jongen die van feestjes en van biertjes houdt, maar wie hij echt is, weet eigenlijk niemand. Simon is een hoerenloper. Hij loopt het liefst elke dag en nacht langs de Wallen om vol interesse naar de dames achter de ramen te kijken. Na een van de vele nachtelijke tripjes langs de hoeren komt Simon een apart, maar opvallend meisje tegen in een cafetaria. Zijn ogen zijn op haar gevestigd, maar hij onderneemt geen actie. Tot zijn grote verbazing komt hij haar de eerstvolgende keer tegen wanneer hij over de Wallen loopt: ze staat achter het raam. Simon gaat naar binnen, ze blijkt Lizzie Rosenfeld te heten en vanaf dat moment zijn ze onafscheidelijk. Maar of dit een liefde voor altijd is?

Simon en Lizzie zien elkaar niet alleen nog in de peeskamer, maar ook na werktijden ontmoeten zij elkaar in Lizzie’s “onderwaterkamer”, een studentenkamer gehuld in donkere groene kleuren. Simon leert de interessante Lizzie kennen: haar leven, haar geschiedenis en haar rare gewoontes. Ze vermengen zich steeds meer en meer in elkaars leven en Lizzie blijkt een vreemde geschiedenis te hebben. Zo is ze getrouwd geweest, heeft ze een slechte jeugd gehad en is ze bestolen door een andere ex-vriend. Simon weet niet goed wat hij er mee aan moet, maar hij geeft te veel om haar om bij haar weg te gaan. Simon komt erachter dat Lizzie bij een hulpdienst voor drugsverslaafden loopt. Uiteindelijk blijkt dat Lizzie niet verslaafd is aan drugs, maar dat ze lijdt aan een geestesziekte: pseudo-logica fantastica. Ze heeft haar drugsverslaving verzonnen. Wel heeft ze in drugs gehandeld en daar heeft ze een schuld opgebouwd die ze af moet betalen. Lizzie wil haar lichaam weer verkopen om geld te verdienen, maar Simon trekt dat niet goed. Lizzie vertrekt en Simon beseft zich goed dat hij haar nooit meer terug gaat zien.

Hij krijgt een relatie met een ander meisje, maar wil Lizzie nog een keer zien. Dit lukt. Ze ontmoeten elkaar in Nijmegen, waar Lizzie op dat moment woont. Ze woont bij haar zus en man op de zolder, waar ze haar eigen onderwaterkamer heeft gemaakt. Lizzie vertelt dat ze een vriend heeft. Ze drinken thee. Simon gaat naar huis. Hij is in de war, maar ook blij dat hij haar nog eens heeft gezien. Hij beseft dat het vanaf de eerste dag eigenlijk niets had kunnen worden.

Dit is een boek dat iedereen verplicht zou moeten lezen op school. En dan niet een keer, maar twee of drie keer. En dan misschien nog een keer. Vanaf de ontmoeting weet je stiekem dat een relatie tussen de rare, maar interessante Lizzie en de hoerenloper Simon eigenlijk helemaal niet zou kunnen werken, maar je wordt te nieuwsgierig gemaakt door Zwagerman’s poëtische manier van schrijven om het hier maar bij te laten. Een van de mooiste zinnen uit het boek vind ik: “Dat is geen liegen, Simon, dat is verzinnen.”. Deze zin geeft de kern van het verhaal weer: het constante liegen van Lizzie over haar verleden, maar ook over haar heden, en over hoe zij daar zelf over denkt. Ze creëert haar eigen mysterieuze leven om alles in eigen hand te kunnen houden. Het verhaal grijpt je zo ontzettend aan, omdat het heel realistisch is geschreven. Het zou maar zo kunnen dat dit in je naaste omgeving zou gebeuren, de personages zijn immers twintigers. Je kunt je gauw verplaatsen in een verhaal van een “onmogelijke liefde”, misschien niet op deze zelfde manier, maar wel op het onderwerp.

Het verhaal is verfilmd in 1993, maar omdat ik veel verfilmingen van Nederlandse boeken redelijk slecht vind, durf ik de film niet te kijken. Ik wil dit verhaal blijven onthouden op de manier zoals Zwagerman het geschreven heeft, want ik weet dat ik dit boek nog tientallen keren zal gaan lezen.

Deze recensie is geschreven door Liv Krake, 22 jaar, Liv is tekstschrijver bij Textbroker Nederland

Vals Licht / Joost Zwagerman / Uitgeverij de Arbeiderspers / 307 pagina’s / 1991 / ISBN: 902957237X