Na Valérie’s recensie op deze site las ik

Bastaard in een donker land

. Handig van haar om met een citaat de recensie te openen. Het verhaal van Ik laat zich namelijk best moeilijk na vertellen. Al gauw verklap je dan te veel en dat is killing voor wie het boek nog niet kent. Toch maar een poging gewaagd om iets over het verhaal te vertellen zonder plot spoilers.

Ik speelt bij Circus Oktober de trompet. De aankondiging voor de acts. Dit doet hij al zo lang hij zich kan herinneren. De minuten die hij speelt, is hij niet de bastaard, maar de ster van het circus.

Ik is namelijk een beetje een buitenbeentje die door bijna iedereen in het circus afstandelijk behandeld wordt. Alleen Ellanore en meneer Oktober zijn oprecht aardig tegen hem. Iks wereld komt dan ook volledig op zijn kop te staan als meneer Oktober in een soort trance geraakt en niet meer bereikbaar is. Meneer Oktobers plaats wordt ingenomen door de Dwerg. Een lelijkerd met ambitieuze plannen voor het circus. In plaats van voor het gewone volk te spelen, zal hij hen zo goed maken dat ze uitgenodigd zullen worden bij de rijken thuis. Verwonderd ziet Ik dat geen enkele van de circusartiesten verbaasd is door de komst van de Dwerg. Ook als lezer vraag je je af hoe dit kan. Ik is bang voor deze dwerg die kwaadaardigheid lijkt uit te ademen. Angst, maar ook aantrekkingskracht, voelt Ik voor de onnatuurlijk knappe jonge vrouw die zich bij het circus voegt. Ik weet namelijk waar ze vandaan komt. Wie ze was.

In het tweede deel van het boek volgen we Ik nog steeds. Nu in een andere periode van zijn leven. Dat leven is in een stroomversnelling geraakt na een gebeurtenis die ik hier niet wil verklappen. Je leert Ik van een hele ander kant te zien.

Het sterkste punt van

Bastaard in een donker land

is de sfeer. Meer nog dan een vertelling is het een sfeerboek. De duisterheid van de wouden, de triestheid van de circusartiesten, het ongrijpbare kwaad dat van de Dwerg afkomt: allemaal worden ze in poëtisch taalgebruik neergezet. Alleen Ik niet. Ik blijft ongrijpbaar. Wie is hij? Waar staat hij voor? Wat is zijn rol?

Het verhaal blijft wel wat oppervlakkig. Weinig wordt toegelicht, waardoor het verhaal moeilijk te vangen is. Wat wil de schrijver dat je meeneemt van zijn vertelling? Vooral de triestheid die alles doordrenkt blijft aan je plakken.

Het tweede deel van de roman voelt nogal afgeraffeld aan. Kabbelde het verhaal in deel een, nu vliegt het verhaal van gebeurtenis naar gebeurtenis.  Net of de schrijver nog heel veel wilde vertellen maar het verhaal binnen een bepaald aantal pagina’s moest houden.

Meneer Oktober zegt tegen Ik dat het circus niet alleen uit trucs moet bestaan: Een circus kan en moet zo veel meer zijn dan dat! Kunst! Spanning!  En hoop! Voor de roman geld hetzelfde. Met alleen het creëren van een bepaalde sfeer heb je nog geen meeslepend verhaal.

Bastaard in een donker land / Sebastiaan Leenaert / Uitgeverij Manteau / 2012 / 300 pag. / ISBN 9789022327562