Toen ik het boek dichtsloeg, moest ik even wachten met het schrijven van een recensie. Het heeft de hele dag in mijn hoofd gezeten, want hoe moet ik verwoorden wat ik gelezen heb?
Merel werkt bij de televisie. Samen met haar collega Barry en presentator Leo gaat ze een programma maken over hoogbegaafde kinderen. Meester Kasper, moeder Nathalie en hoogbegaafde zoon Joeri komen in het programma. Tot er een knal klinkt, de aarde beeft en er buiten dikke mist ontstaat. Lotteke, die op het moment van de knal ook in de school is, houdt het al snel voor gezien. Van haar wordt niks meer vernomen nadat ze naar buiten is gerend. De anderen en schoonmaker Kaylem houden het wel een tijd vol. Na een paar weken valt de stroom uit, er is steeds minder eten, er blijven steeds minder mensen over, maar de mist blijft. Wat moeten ze doen? In de agenda van Melissa, die Merel vindt bij een van de zoektochten naar eten, lees je hoe Merel de tijd beleeft.
De dagen worden in het boek door elkaar weergegeven. Je springt van dag 16 naar dag 120 en weer terug naar dag 24, waardoor je goed het verschil merkt in het gedrag van Merel en haar ‘medebewoners’. In het begin is dat nog rationeel, al breekt er soms paniek uit, terwijl dat na een paar maanden wel anders is. De beschrijving van de kleine, dagelijkse dingen is bondig en mooi. ‘Dag 91 […] Werk was ook dat ik weekend had: twee dagen waarin ik m’n koffie niet uit een kartonnen beker dronk maar uit een mok […].’ Dat zijn zinnen waar ik van onder de indruk raak, hoe verzin je dat?!
Het verhaal is fictie/fantasy, een soort van wat als de Apocalyps op 21 december 2012 wel had plaatsgevonden, maar de gevoelens en daden van diegenen die in dat schoolgebouw opgesloten zitten zijn realistisch en beangstigend. Het feit dat de nachten pikdonker zijn, mensen zich in een absurde situatie staande moeten houden, dingen voor elkaar moeten verbergen, niet weten of het buiten ooit nog veilig zal zijn en met elkaar om móéten gaan. Hanna Bervoets heeft een onderwerp beschreven waar op dit moment veel boeken en films over worden gemaakt, iets wat mensen dus duidelijk aanspreekt, en dat op een hele voorstelbare manier gedaan.
Zonder te veel weg te geven, wil ik zeggen dat de laatste paar hoofdstukken klappers zijn. Terwijl de twijfel bij iedereen toeslaat over zichzelf en over de anderen en terwijl het nu misschien toch echt wel te lang duurt, merk je dat je al 150 dagen intens met Merel meeleeft en dat je zelf ook een beetje de draad kwijtraakt. Toch verlies je het verhaal geen moment uit het oog. Prachtig!
Deze recensie is geschreven door Daisy Bakker, 23 jaar, freelance redacteur en mede-organisator van Young Art Tekst in Beverwijk
Alles wat er was / Hanna Bervoets / Uitgeverij Atlas-Contact / 2013 / 283 pag. / ISBN 9789025440374