Winterbijen

speelt zich af in de Eifel streek in Duitsland tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog, 1944. Terwijl er steeds meer Engelse en Amerikaanse bommenwerpers boven hem opdoemen, verkeert Egidius Arimond in groot gevaar. Niet alleen vanwege zijn epileptische aanvallen, maar ook omdat hij Joodse vluchtelingen in omgebouwde bijenkasten over de grens naar België smokkelt.

Egidius heeft in zijn leven al heel wat meegemaakt. Zo is hij in zijn jeugd gedwongen gesteriliseerd en ontsnapte hij ternauwernood aan een lobotomie (mocht je niet weten wat het is, het is allesbehalve prettig lijkt mij). Hij wordt een beetje gezien als een buitenstaander en is vanuit de militaire dienst gepensioneerd. Na de dood van zijn vader keert hij terug naar huis en geeft Latijn op het gymnasium waar hij door zijn overtuiging al voortijdig ontslagen wordt. Hij houdt zich voornamelijk met zijn tachtig bijenkolonies en huishouden bezig.

Aan de andere kant ontvangt Egidius geheime berichtjes op basis waarvan hij Joodse vluchtelingen over de grens naar België smokkelt. Het lukt hem niet meer zo vaak wanneer de situatie dreigender wordt. In de buurt van zijn huis zijn namelijk geallieerde en Duitse soldaten gelegerd. Egidius heeft echter dringend het geld nodig om zijn epilepsie onder controle te kunnen houden.

Het boek bestaat uit dagboekaantekening van Egidius en enkele vertalingen van geschriften. Het leest boeiend en is geschreven op een manier die goed de sfeer in het boek weergeeft. Wanneer je gek bent op symboliek en beeldtaal dan is dit hét boek voor jou. Je leert tegelijkertijd ook nog eens veel over bijen en vliegtuigen. Ik vond het af en toe wat te veel, te overbelast en de richting van het boek was er wat te dik bovenop gelegd. Waar het rustig begint en bijna gezellig, werd de sfeer al snel dreigend. Halverwege krijg je het vermoeden dat het wellicht niet goed gaat eindigen, maar dat is natuurlijk ook niet heel gek. Er is zoveel gebeurd in de oorlog dat het niet verrassend is dat iemand het niet overleeft of gevolgen met langdurige nasleep ondervindt.

Er is in het boek geen gebrek aan relaties tussen personen. Hoewel Egidius een eenzaam leven lijkt te hebben, heeft hij relaties met verschillende vrouwen in het dorp. Als enige jonge man in het dorp is er veel vraag naar hem, maar zelfs voor de vrouwen moet hij oppassen om zijn ziekte en illegale activiteiten geheim te houden.

Al met al had ik het gevoel dat Egidius zich alleen echt op zijn gemak voelde met zijn bijen. Hij vertelt vol passie over hen en zorgt voor niemand zo liefdevol als voor hen. Tegelijkertijd is hij niet bang om de bijen te doden wanneer de kasten nodig zijn voor het vervoeren van de vluchtelingen.

Scheuer’s betrokkenheid bij het leven van de bijen en de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog was wel wat het boek voor mij afgemaakt heeft. Hoe verder de oorlog vordert, hoe meer de bijen lijken te lijden en hoe erger Egidius wordt. De bijen zijn een soort spiegel voor sociaal welzijn en dus neemt de spanning in de roman toe, helemaal tegen het einde aan.

Winterbijen

stond terecht op de shortlist van de Duitse boekenprijs. Ook al was ik in het begin wat angstig dat ik het boek niet leuk zou vinden, raakte ik steeds meer geboeid door de schrijfstijl van Scheuer. Ik vond vooral de informatie over de bijenkolonies bijzonder leerzaam. Op deze manier schreef Scheuer een oorlogsroman die totaal anders is dan menigeen en een bijzonder perspectief biedt op de oorlog dat ik nog niet eerder had gezien.

Deze recensie is geschreven door Daphne Maatman, 30 jaar, Social Worker en een ware boekendraak. Wil je volgen wat ze leest, kijk dan op haar Instagram: daffodilsbooks.

Winterbijen / Norbert Scheuer / Vertaling Anne Folkertsma / Uitgeverij Ambo | Anthos / 2020 / 296 blz. / ISBN 978 9026 351 419

Gastblogger:

op deze plek zullen we regelmatig recensies plaatsen van bezoekers of van recensenten van bevriende websites en tijdschriften. Dat gebeurt soms op uitnodiging, maar heel graag willen we ook plaatsmaken voor spontaan ingeleverde boekbesprekingen. Dus: heb je een goed boek gelezen? Deel je mening (en dus je passie!) met de andere lezers van De Leesfabriek!

Dit boek kun je meteen bestellen via deze bestellink van Libris.nl

,

,