Irene en Valerie

Bestaat er een bijzonder woord voor het moeilijk onder woorden kunnen brengen hoe mooi een boek was? We hopen het, want dan zou iedereen in één klap weten dat dit boek bijzonder mooi is. We gaan een poging wagen om uit te leggen waarom dit boek zo mooi, raak en bijzonder is. Laten we hopen op een

kensho

moment waarin plotseling helder wordt waarom het lastig uit te leggen is.

Gioia is anders dan haar klasgenoten. Geen make-up, wel rood haar en een gezicht met sproeten. Ze houdt van fotograferen en verzamelt onvertaalbare woorden uit andere talen. Hoewel Gioia als anders wordt beschreven op de achterkant van het boek, voelde het voor mij (Irene) helemaal niet zo heel anders. Op sommige momenten op school herkende ik me zelfs wel in Gioia. Een

luftmensch

, iemand die voortdurend dagdroomt, maar ook probeert ze niet te reageren op haar onaardige klasgenoten die haar Neverajoy noemen. Ze verzamelt woorden die niet te vertalen zijn, omdat veel mensen elkaar niet begrijpen.

Verhaal



Irene:

Ik had al zoveel goeds over dit verhaal gehoord dat ik dit keer wel een bepaalde verwachting had. Deze verwachting kwam (gelukkig) ook uit, want een bijzonder verhaal is het zeker. Het krachtigste van dit verhaal zijn natuurlijk de bijzondere woorden. Bijzondere woorden die inderdaad niet te vertalen zijn, maar toch echt een bepaald gevoel bevatten. En deze gevoelens waren voor mij ook weer heel herkenbaar. Mooie woorden, maar ook hele leuke.

Hoppípolla

bijvoorbeeld, IJslands voor in modderplassen springen. Daarnaast zit er ook een kern van waarheid in de bijzondere woorden. We leggen als mens ook veel uit, soms zelfs te veel, maar we zeggen niet de dingen zoals we ze precies in ons hoofd hebben.

Hetgeen wat ik ook goed vond is de schoolsetting. Galiano is zelf docent en naar mijn idee heeft hij daardoor de klassen en de leerlingen realistisch neer weten te zetten. Dat zorgde bij mij voor herkenning. Een aantal leerlingen komt overal mee weg en hebben de lachers op hun hand, maar sommige leerlingen zijn altijd de klos. De manier waarop Gioia hiermee omgaat vind ik mooi. De verwerking van foto’s is een originele en rake insteek. Gioia fotografeert alleen maar ruggen, omdat mensen van achteren altijd de waarheid spreken. Gezichten van mensen liegen altijd.

Valerie:

Ik had, in tegenstelling tot Irene, eigenlijk geen verwachtingen bij het boek. Natuurlijk hoorde ik van anderen dat ze erg enthousiast waren, maar de cover en titel spraken me nooit écht aan. Uiteindelijk ben ik erin begonnen en dat is zonder twijfel een van mijn beste leesbeslissingen uit 2020. Ik heb zo intens genoten van dit verhaal. Het is prachtig, puur, soms pijnlijk, maar toch hoopvol en hartverwarmend.

Ik moet toegeven dat ik de setting van het verhaal niet zo bijzonder vond. Er bestaan ontzettend veel boeken waarin het hoofdpersonage zich anders voelt en niet lijkt thuis te horen in haar omgeving. Gioia is net zo, ze is anders en toch heel herkenbaar. Uiteindelijk is het niet het feit dat ze anders is, niet haar miserabele gezinssituatie en zelfs niet de liefde die dit verhaal zo mooi maakt. Het is de manier waarop Galiano Gioia laat kennismaken met opgroeien; met keuzes maken die daarbij horen, met zoeken naar wij zij is en wie ze wilt zijn.

Irene:

Helemaal mee eens!

Personages



Irene:

Gioia is als personage goed uitgewerkt. De genoemde leeftijd vond ik nog niet eens zo heel erg van belang in dit verhaal, omdat Gioia goed is neergezet. Haar thuissituatie is moeilijk en ook op school vindt ze het niet fijn. Gelukkig heeft ze Tonia en ook zij voelde voor mij niet vreemd aan, veilig zelfs. Hoewel de psycholoog op een gegeven moment denkt dat het niet helemaal goed gaat, wilde ik als lezer Gioia laten weten dat ze gelijk heeft wat betreft Lo. Maar ja het verhaal inkruipen kan nu eenmaal niet.

Hoewel Gioia de hoofdrol heeft en Lo heel erg belangrijk is in het verhaal wil ik filosofiedocent meneer Bove niet onbenoemd laten. Ik hoop oprecht dat iedereen een docent zoals meneer Bove op school rond heeft lopen, want deze docent lijkt er voor zijn leerlingen te zijn. Hij deed mij in ieder geval wel denken aan een paar docenten die er echt voor de leerlingen waren. Dat hij filosofie geeft en er dus ook nog wijze en rake lessen in het boek staan vind ik alleen maar mooi meegenomen. De les over de room van een taartje zette mij zelfs aan het denken; we bewaren het lekkerste, het mooiste, het leukste voor het laatst. Wat als straks de tijd om is en je al die leuke en mooie dingen die je wilde doen niet hebt gedaan. Mooi hoe meneer Bove ook de lezer laat nadenken. Of eigenlijk doet Galiano dat..

Valerie

: Wat zou ik Gioia graag in mijn armen sluiten! Doorheen het hele verhaal is ze echt een wonderbaarlijk goed hoofdpersonage. Je ziet haar bijna groeien door de consequenties die ze ondergaat en die worden bepaald door de keuzes die ze maakt. Het feit dat ze een bijzonder kritische denkbeeldige vriendin heeft, Tonia, lijkt bijzonder, maar voelt zo gewoon aan dat je er als lezer volledig in meegaat. Tonia heeft zeker een toegevoegde waarde en die is dat ze Gioia’s kijk op de dingen in vraag durft te stellen. Ze werpt een kritische blik op haar keuzes en ideeën en durft dat ook uit te spreken.

Naast Tonia is meneer Bove inderdaad een zeer goed geplaatst personage, zoals Irene ook aangeeft. Ik vind het mooi dat hij er voor Gioia is, maar wat misschien nog belangrijker is, is dat hij zijn leerlingen aan de hand van oude, filosofische verhalen durft laten nadenken over alledaagse problemen. Hij geeft nooit een direct antwoordt op Gioia’s vragen maar helpt haar de weg te bewandelen die naar dat antwoord leidt. Je merkt als lezer hoeveel Gioia hieruit leert, zowel over het leven als over zichzelf.

Schrijfstijl



Irene:

De schrijfstijl van Galiano vond ik zeer prettig. Het leest gemakkelijk en daardoor komen bepaalde zinnen ook goed binnen. Je hoeft niet teveel na te denken, maar aan de andere kant moest ik oppassen om niet te snel te lezen, omdat ik dan mooie zinnen miste.

Ik had het geluk Galiano te horen spreken en te zien op Yalfu vorig jaar oktober. Zijn manier van spreken was prettig en komt ook overeen met zijn manier van schrijven. Ik vind het mooi dat sommige schrijvers net zo schrijven als dat ze praten. De manier van schrijven (en praten) deed mij ook heel erg denken aan auteur Benjamin Alire Saènz. Beiden zijn Italiaans en hebben een poëtische en filosofische manier van schrijven waar ik van hou.

Valerie:

Ik vind het ongelooflijk hoe Galiano een balans heeft gevonden tussen prachtige literaire zinnen en toch een verhaal heeft weten te maken waar je als lezer bijna doorheen vliegt. Dankzij de korte hoofdstukken en de voelbare emoties van Gioia kan je het boek amper wegleggen en lees je hoofdstuk na hoofdstuk. Maar zo vaak las ik een alinea of zin opnieuw omdat Galiano zijn woorden zo raak weet te kiezen en alles zo vatbaar op papier kan zetten.

De bijzondere woorden van Gioia

is een boek dat je na het dichtslaan meteen opnieuw wilt gaan lezen, om al die mooie zinnen en woorden zelf te noteren.

‘

We laten ons allemaal bedriegen, altijd, elke dag. Maar je kunt je beter laten bedriegen door te veel licht dan door het donker.’ (p. 176)

Irene:

Wat mij betreft heeft Galiano een heel bijzonder boek geschreven. De fijne en mooie manier waarop alles geschreven is, alle goed verwerkte thema’s, de voelbare sfeer, de bijzondere woorden die echt iets uitdrukken en hoe alles met elkaar verweven is. Galiano is een kunstenaar met woorden.

Ik hoop dat de jongerenjury van het Beste Boek voor Jongeren dat ook vindt.

Valerie

: Ik denk dat misschien niet elke lezer toe is aan dit boek, maar wanneer je als lezer het stadium bereikt waarin je zowel van een goed verhaal als van mooie woorden en zinnen kunt genieten, is

De bijzondere woorden van Gioia

zonder twijfel een echte mustread. De manier waarop Galiano personage Gioia op papier tot leven brengt, hoe haar verhaal de lezer raakt en hoe alles in het leven uiteindelijk samenhangt, vormen samen dit prachtige boek dat wat mij betreft een grote kanshebber is en een terechte winnaar zou zijn.

En Gioia wensen we een grote

cwtch

toe.

Irene en Valerie zijn de uitdaging aangegaan om alle tien genomineerde boeken van de prijs voor Beste Boek voor Jongeren te lezen voor de boekenweek voor jongeren begint

.

Van ieder boek zal een (duo)recensie gepubliceerd worden

.

Na het lezen maken ze een tweede voorspelling van winnaars in beide categorieën.

De bijzondere woorden van Gioia / Enrico Galiano / Vertaling Ada Duker en Henrieke Herber / Luitingh-Sijthoff / 2019 / 430 blz. / ISBN 9 789024 584147