In mei 2019 publiceerde het CBS cijfers over de mentale gezondheid van jongeren. Hieruit bleek dat één of de twaalf jongeren als mentaal ongezond moet worden beschouwd. Toevalligerwijs was dit ook de maand waarin

Sofia draagt altijd zwart

opnieuw in Nederland werd uitgegeven. Dankzij het succes van

De acht bergen

van schrijver Paolo Cognetti (1978) kreeg dit boek een nieuwe omslag en belandde het weer op de planken van de boekwinkel. En wat is de timing mooi: want niet alleen heeft Cognetti nu de benodigde bekendheid, ook is het onderwerp waarover hij schrijft relevanter dan ooit. Hoofdpersoon Sofia Muratore is vele dingen: een cratieve, ongrijpbare geest, uniek, beschadigd. Mentaal gezond? Nee, dat is ze zeker niet.

Van
piraat, naar zelfmoordsurvivor, naar actrice. Sofia is altijd ergens anders.
Hoewel het verhaal min of meer in chronologische volgorde verteld wordt, blijft
de schrijfvorm boeien: het perspectief wisselt namelijk voortdurend. De ouders,
familie, zelfs vrienden en vriendinnen van Sofia komen aan het woord. Soms gaat
wat zij te vertellen hebben niet eens over Sofia – maar ergens ook weer wel.
Dit vind ik een van de krachten van Cognetti. Waar zijn dialogen niet bijzonder
opvallend zijn, maakt hij dat meer dan goed door een meester in de
beschrijvingen te zijn. Toegegeven, het lezen van gedetailleerde verhalen is
niet altijd even makkelijk. Cognetti weeft de details echter zo in zijn
verhaal, dat je niet altijd door hebt hoeveel informatie je eigenlijk al hebt
gekregen.

Indrukwekkend
is de manier waarop Cognetti Sofia gestalte weet te geven. Ze heeft een
duidelijk omlijnd karakter, maar het blijft moeilijk te voorspellen wat haar
volgende beslissing zal zijn. Haar mentale gesteldheid is, naar mijn mening, op
een harde, maar integere manier op papier gezet. Het wordt verklaard aan de
hand van haar jeugd, maar er worden geen excuses voor gemaakt. Het is net
zozeer deel van Sofia als het feit dat ze altijd zwart draagt. Het is
verfrissend en inzichtelijk om dit op zo’n eerlijke manier te kunnen lezen.

Is dit boek dan net zo goed als zijn opvolger? Nee. Cognetti is in de jaren tussen

Sofia draagt altijd zwart

en

De acht bergen

duidelijk gegroeid. Dit boek loopt soms wat stroef en hoewel Sofia een prachtig diep karakter heeft, komt dat niet altijd even goed uit de verf. De tintelende indrukwekkendheid van Cognetti’s schrijfstijl op zijn best is slechts bij vlagen aanwezig. Als we dit echter relativeren: zo’n 99% van de boeken die ik heb gelezen valt in het niet naast

De acht bergen

. Een goede 80% valt in het niet naast

Sofia draagt altijd zwart

. Met andere woorden: Cognetti heeft met dit boek een zeer, zeer goede roman de wereld in geholpen die het waard is te lezen.

Ik heet Lisa en ik woon in Utrecht. Ik lees al sinds ik heel klein ben. Tegenwoordig lees ik vooral veel Young Adult fantasy en Engelse/Nederlandse literatuur, bij voorkeur in het Engels. Tot mijn favorieten behoren de A Court of Thorns & Roses serie, To Kill a Mockingbird, The Remains of the Day en Fangirl. Mijn favorieten wisselen echter nogal per dag en per humeur.

Sofia draagt altijd zwart / Paolo Cognetti / vertaling Yond Boeke en Patty Krone / De Bezige Bij / 2019 / 238 blz. / 9789403158600