Uiteraard was ik erg benieuwd naar dit boek van de Ierse schrijver John Boyne (43), bekend van het boek
De jongen in de gestreepte pyjama
. Ook dit boek is geschreven voor de jongere lezers. Ondanks dat John Boyne zijn meeste boeken voor volwassenen schrijft, zijn het juist zijn boeken voor jongeren die de meeste aandacht trekken. Dit boek gaat niet over de Tweede Wereldoorlog, zoals het boek
De jongen in de gestreepte pyjama
, maar over de Eerste Wereldoorlog, gezien vanuit de ogen van een Engelse jongen, genaamd Alfie. In Nederland is gekozen voor een titel die het verhaal van Alfie kort samenvat, terwijl de Engelse titel van het boek (
Stay Where You Are And Then Leave)
de diepere betekenis aangeeft en duidt op de harde en bloedige strijd in de loopgraven tijdens de eerste wereld oorlog. Beide komen in
De jongen die zijn vader zocht
aan bod.
De Londense Alfie Summerfield zal het begin van de Eerste Wereldoorlog (28-07-1914) nooit vergeten, omdat hij op die dag vijf jaar oud werd. Het is ook de dag dat zijn onbezorgde leventje veranderde. Zijn vader, Georgie Summerfield, geeft zich namelijk op om als soldaat te gaan vechten in de oorlog en moet noodgedwongen zijn gezin verlaten. Alfie is erg verdrietig als zijn vader vertrekt, maar ook trots. Alfie is ervan overtuigd dat de oorlog niet lang zal duren, omdat zijn vader belooft dat hij met Kerst weer thuis zal zijn. Vier jaar later, als Alfie negen wordt, is zijn vader echter nog steeds niet thuis.
Zijn vader schrijft eerst vrolijke brieven, die Alfie mag lezen. Maar naarmate de oorlog langer duurt, begint zijn moeder de brieven te verstoppen en leest Alfie deze brieven stiekem. De bloedige loopgravenoorlog valt de vader van Alfie zwaar. Ineens komen er geen brieven meer van zijn vader. Zijn moeder Margie zegt dat hij op een geheime missie is en niets van zich mag laten horen. Alfie en zijn moeder krijgen het ondertussen steeds zwaarder in deze oorlogstijd. Dat geldt voor alle bewoners van Alfie’s straat. Maar Alfie is een ondernemende jongen en hij verdient stiekem als schoenenpoetser wat extra geld voor hem en zijn moeder. Op een dag poetst Alfie de schoenen van een arts. Uit diens tas waaien wat papieren, die door Alfie worden opgeraapt. Op één van de bladen ziet Alfie dan plotseling een voor hem wel heel bekende naam en soldatennummer staan. Alfie gaat zelf op een geheime missie, om zijn vader weer naar huis te brengen.
De jongen die zijn vader zocht
is een eenvoudig geschreven boek dat je ziel raakt. Het boek neemt de lezer mee naar de gevoelswereld van Alfie. Hij heeft als kind van negen jaar een hele eigen kijk op alle vreselijke gebeurtenissen, die een oorlog met zich meebrengt. Alfie slaat zich bewonderingswaardig overal doorheen en die karaktereigenschap leidt ook tot een intrigerende protagonist van het boek. Hij heeft geen keuze dan snel op te groeien en zelfstandig te worden. Het is dan ook inspirerend om te zien hoeveel een jongen van negen jaar over heeft voor zijn moeder en vader.
Op een intrigerende en confronterende manier komt het posttraumatische stress stoornis (PTSS), dat in de Eerste Wereldoorlog als shellshock werd aangeduid, aan bod. Het boek laat zien wat voor effecten shellshock had op de soldaten en op hun families. Boyne geeft ons een heel duidelijk beeld van wat shellshock met iemand kan doen. Daarnaast gaat het boek ook grotendeels over het leven van de families die op hun geliefden moeten wachten. Het geeft een trouw en eerlijk beeld van het thuisfront.
John Boyne vertelt een prachtig verhaal over Alfie, die zijn vader zoekt en waarbij alle verschrikkingen van de oorlog naar voren komen. Het is een boek voor jongeren en voor volwassenen. Boyne laat het volledig aan de lezer over om de diepere achtergronden van het boek te achterhalen. Het is een mooi boek, omdat het de bekende oorlog van honderd jaar geleden op een geheel eigen wijze vertelt. Door het eenvoudige hoofdverhaal met allerlei zijlijnen is het een boek dat diepe indruk maakt. Ook geeft het de lezer aanleiding om zich weer eens te verdiepen in de effecten die oorlog op mensen heeft.
Deze recensie is geschreven door Christina Eecen, 18 jaar en studente Geneeskunde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
De jongen die zijn vader zocht / John Boyne / vertaling door Ton Heuvelmans / Meulenhoff Boekerij bv / 2013 / 239 pagina’s / ISBN 978-90-225-6579-7