In de boekenkast op zolder staat altijd nog wel een goed boek dat ik nog niet gelezen heb. Vandaar dat ik met enige regelmaat in kleermakerszit op de grond een stapel boeken zit te inspecteren, op zoek naar leesvoer. Zo vond ik een paar weken terug de klassieker
The Great Gatsby
van F. Scott Fitzgerald. Op het titelblad stond met balpen de naam van mijn oom, en op de achterkant van de paperback met dezelfde balpen in blokletters
“KLOTE BOEKJE”.
Kennelijk kon mijn oom het verhaal niet bepaald waarderen toen hij op de middelbare zat; zou het mij wel kunnen pakken?
Het korte antwoord op die vraag is “Ja, zeker”. Toch ligt het iets ingewikkelder. Hoewel het mij enorm aansprak, zijn er een paar dingen die voor een ander wel storend kunnen zijn.
The Great Gatsby
is al tamelijk lang geleden geschreven (in 1926) en dat merk je. Het taalgebruik is soms wat ouderwets en er staan veel woorden in waarvan ik de betekenis met moeite kon raden; ik moest met enige regelmaat het woordenboek erbij pakken. Toch vergroot je hierdoor je vocabulaire en is het daarnaast ook gewoon leuk om een ouder boek te lezen, dus ik zou het niet bepaald negatief noemen. Voor een ander kan dit echter wel storend zijn, het maakt het namelijk moeilijker om gewoon lekker door te lezen als je vaak moet stoppen omdat je woorden of hele uitdrukkingen niet begrijpt.
Wat voor mij kenmerkend is voor een goed boek, naast mooie beeldspraak of een goed verhaal, is of ik tijdens het lezen verzonken raak in de sfeer en de wereld waarin het verhaal zich afspeelt. Als die realistisch en perfect beschreven is kan ik me helemaal inleven in het verhaal. Dat is bij
The Great Gatsby
zeker het geval. Het verhaal gaat over Gatsby, een mysterieuze, maar rijke man die in de buurt van New York een enorme villa bezit en daar regelmatig uitbundige feestjes geeft, en zijn nieuwe buurman Nick. De charmante Gatsby is op zoek naar een manier om zijn inmiddels getrouwde jeugdliefde weer voor zich te winnen, en denkt dat hij dat via Nick kan doen. De wereld waarin zij leven is er een van formele feesten, romantische aanzoeken, talloze beleefdheden om een enkele afspraak te maken, ingewikkelde kleding, dure auto’s en dure drank, veel bedienden, fantastische cadeaus maar ook een enorm verschil tussen arm en rijk, veel vreemdgaan en het constant onderhouden van een schijn van vriendelijkheid tegen iedereen om je heen. In
The Great Gatsby
word je naar een omgeving gebracht waar alles precies volgens de etiquette moet gaan, maar waar die regel vaak stiekem ook compleet genegeerd wordt. Dit maakt het enorm interessant om te lezen, juist omdat die hele cultuur voor ons zo vreemd is. Je wordt zonder dat je het doorhebt in die wereld gezogen en dat maakt voor mij dit boek zo goed.
The Great Gatsby
is een klassieker die iedereen gelezen zou moeten hebben. Het heeft een mooi verhaal, prachtig taalgebruik en interessante personages. Bovendien geeft het een duidelijk beeld van hoe New York was voor rijke mensen in de ‘Roaring Twenties’, en is het helemaal geen dik boekje. Een aanrader voor iedereen die van lezen houdt en het niet erg vindt om ook wat oudere dingen te lezen! De kans bestaat dat het boek je na de eerste paar pagina’s niet heeft weten te pakken; in dat geval loont het om het in de kast te zetten en een paar maanden later opnieuw erin te beginnen, want het is echt een prachtig boek.
Ter info: in november verschijnt er een nieuwe Nederlandse vertaling (Bij Atlas/Contact) en in januari 2013 gaat een grootse 3d-verfilming van deze ‘ultieme Amerikaanse roman’ (Sunday Times) in première, van regisseur Baz Luhrmann (Moulin Rouge!, Romeo + Juliet) en met in de hoofdrollen Leonardo DiCaprio, Carey Mulligan en Tobey Maguire.
Deze recensie is geschreven door Merlijn Mascini, scholier aan het Amsterdams Lyceum.
The Great Gatsby / F. Scott Fitzgerald / verschenen 1926, Merlijn las een uitgave van Penguin uit 1982 / 192 pag. ISBN 9780140623239