“Trappen, snel, snel, snel, dit is het moment. Dit is het moment, en het is te laat.”

Wat zou jij doen wanneer je het bijna populairste meisje van de school bent, maar je daarvoor dingen moet doen die je eigenlijk niet wilt? Stoppen? Doorgaan?

Andrea Portes

debuteert met

Belevenissen van een buitenbeentje

, een verhaal gebaseerd op haar derde jaar op high school. Haar YA-roman bevat de boodschap die ze aan zichzelf had willen geven. Kan Portes echt vernieuwen of schrijft ze gewoon de zoveelste highschoolroman?

Anika zit in het derde jaar op high school. Samen met vriendinnen Becky en Shelli vormt ze het groepje populairste meisjes. Zij staat op de derde plaats, maar is eigenlijk een buitenbeentje: ze heeft geen vriendjes gehad, is maagd en ze haalt alleen maar hoge cijfers. Samen met Shelli werkt ze bij meneer Baum in een snackbar. Anika’s leven wordt op de kop gezet wanneer ‘freak’ Logan op school komt. Om haar vriendschap met Becky te behouden, moet Anika Logan links laten liggen, maar tegelijkertijd vindt ze hem aantrekkelijk. Wanneer de knappe en zeer populaire Jared ook aandacht van Anika wil, lijkt het drama compleet. Moet ze gaan voor de gewilde Jared, zodat ze haar naam kan behouden of wil ze gaan voor Logan, die in alles niet perfect lijkt?

Op het eerst gezicht lijkt het verhaal in

Belevenissen van een buitenbeentje

flinterdun: het behelst een verhaal over een populair highschooltrutje dat problemen heeft in de liefde, omdat ze niet kan kiezen. Een overbekend concept, archetypen incluis. De “mean girl” Becky, de zeer gelovige seksbom Shelli en tegendraadse meeloper Anika zijn niet vernieuwend. Toch blijkt flinterdun niet geheel flinterdun. Op diverse plaatsen in het verhaal verwerkt Portes diepgaandere thema’s en boodschappen, waarbij ze de lezer verrast. Anika’s analyserende houding en haar kijk op de wereld en haar medemens zet regelmatig aan tot kritisch nadenken over onze huidige maatschappij. Anika daagt uit tot reflecteren. Portes boodschap is niet alleen voor haar jeugdige zelf, maar is ook van toepassing op de huidige maatschappij: “

Dat kan niemand. En het ergste is dat niets van dat alles Logans schuld is. De slechtheid in hem. Die slechtheid heeft hij ook maar gekregen, zoals modderkleurig haar en een huid van albast.”

Vanaf de eerste bladzijde boeit Portes debuut door de opvallende en lezersgerichte schrijfstijl: “

Waarschijnlijk denk je dat Shelli al die jongens neukt omdat ze verliefd op ze is, maar gek genoeg geloof ik niet dat het zo zit

.” Zeer direct en uiterst gedetailleerd beschrijft de auteur situaties waarbij ze regelmatig de factor humor gebruikt om het verhaal luchtig te maken: “

‘Kom op zeg, jij vindt toch ook dat je lieve vriendin Becky een raszuivere velociraptor in vermomming is?’”

Situaties, gesprekken en gedachten lijken zo uit het leven gegrepen dat elke lezer zich een voorstelling kan maken. Portes geeft het middelbare schoolleven exact weer zoals het is. Haar verhaal, verpakt in een winterjas humor en bol van de originele vergelijkingen, geeft de lezer dan ook regelmatig een nare bijsmaak: we lachen om een steeds triester en harder wordend verhaal.

Met Anika als hoofdpersoon kiest Portes een bijzonder personage: werkster van de ‘queen-bee’ Becky, onderhuids lekker gemeen, maar niet genoeg ballen om tegen de wereld in te gaan. Haar sarcastische, soms ironische kijk op de wereld en haar eigen leven zorgt voor een interessante inslag in het steeds ernstig wordende verhaal. Een wending in het leven van Anika kan dan ook niet uitblijven: ze is immers niet echt gelukkig.

En die wending komt. Wanneer Anika meer en meer in aanraking komt met beide jongens, neemt het besef dat ze iets moet veranderen toe. De vraag is echter of deze verandering op tijd is. Langzaam maar zeker wordt de toon in

Belevenissen van een buitenbeentje

ernstiger. Portes trekt de lezer mee in Anika’s strijd en schuwt daarbij emoties niet. Beetje voor beetje komt de lezer bij de ontknoping en langzaam begint hij te begrijpen waar de steeds maar terugkomende passage op slaat: “

Trappen, snel, snel, snel.”

Met een abrupte wending, die aanvoelt als slag bij heldere hemel, laat Portes de lezer achter. Verward, verrast en onder de indruk. Haar debuut klopt. Meer dan.

“

Wat hebben we eigenlijk geprobeerd? (…) We probeerden alle dingen te worden die we niet zijn.”

Deze recensie is geschreven door Marloes Otten. Docente Nederlands op een school in Meppel, waar ze les geeft aan leerlingen uit de onderbouw van de havo, de mavo en het vwo. Marloes is een echte boekenwurm: van Mulisch tot Hertmans, van Lewinsky tot Williams: je maakt haar met van alles blij.

Belevenissen van een buitenbeentje/Andrea Portes /Vertaling Angelique Verheijen/Harper Collins/316 blz./ ISBN: 9789402714005